Pająki to istoty, które nie cieszą się sympatią wśród wielu ludzi, zwłaszcza tych cierpiących na arachnofobię. Już sama fotografia dużego, owłosionego ptasznika potrafi wywołać silny lęk. Choć ten problem ma swoje korzenie w psychice ludzkiej, istnieją skuteczne metody jego przezwyciężania. Dzięki badaniom węgierskich naukowców możliwe jest lepsze zrozumienie i oswojenie strachu przed pająkami.
IRRACJONALNY STRACH PRZED PŁAZAMI I OWADAMI
Mimo że wiele pająków w Polsce i Europie jest całkowicie niegroźnych, strach przed nimi często jest przesadzony i irracjonalny. Naukowcy twierdzą, że mechanizmy te mogą mieć swoje źródło w ewolucji. W przeszłości unikanie tych zwierząt mogło być istotne dla przetrwania, jednak obecne badania sugerują, że nie mamy wrodzonego lęku przed pająkami. Mimo to odruch wzdrygania się na ich widok wydaje się być głęboko zakorzeniony w naszej psychice.
JAK WYZBYĆ SIĘ LĘKÓW?
Lęk ten często narasta z czasem, na przykład przez doświadczenia osobiste lub naśladownictwo rodziców. Dzieci, których opiekunowie boją się pająków, są bardziej podatne na rozwój podobnych fobii. Delikatny strach można traktować jako naturalną reakcję, lecz w przypadku fobii mówimy o zaburzeniu, które znacznie obniża jakość życia.
NIEOCZEKIWANE WYNIKI BADANIA
Węgierscy badacze postanowili zbadać, w jaki sposób relacja z naturą wpływa na postrzeganie pająków i węży. Badanie objęło 1071 uczestników w wieku od 18 do 65 lat, którzy oceniali swoje emocje związane z przyrodą oraz oglądali zdjęcia wymienionych zwierząt. Okazało się, że ci, którzy żyli w mniej zurbanizowanych rejonach i mieli silny kontakt z naturą, rzadziej odczuwali lęk przed pająkami i wężami. Naukowcy zwracają uwagę, że bliskość natury działa jak tarcza ochronna przed powstawaniem fobii.
KONTAKT Z PRZYRODĄ JEST KLUCZOWY
Regularne obcowanie z naturą nie tylko sprzyja dobremu samopoczuciu, ale także może zapobiegać rozwojowi lęków. W miarę postępu urbanizacji, ważne jest, aby pielęgnować więzi z otaczającym nas światem przyrody. Obserwacja dzikich zwierząt może być kluczowym krokiem do budowania odporności psychicznej.
— Wyniki naszego badania pokazują, że proekologiczne nastawienie i wcześniejsze kontakty z dziką przyrodą mogą znacząco obniżać ryzyko arachnofobii i ofidiofobii — podkreślają autorzy badania, Andras N. Zsido, Carlos M. Coelho oraz Jakub Polák.
NOWOCZESNE METODY LECZENIA FOBII
Leczenie fobii stało się znacznie bardziej dostępne niż jeszcze kilka lat temu. Najskuteczniejszym sposobem pozostaje terapia poznawczo-behawioralna (CBT), w której pacjenci uczą się dostrzegać i zmieniać swoje myślenie. Ważnym elementem takiej terapii jest ekspozycja, czyli stopniowe oswajanie się z przedmiotem lęku. Profesor Petra Beschoner, ekspert w dziedzinie psychiatrii, zapewnia, że kilka sesji terapeutycznych może przynieść znaczną ulgę: kluczowe jest systematyczne zmaganie się z lękiem w kontrolowanych warunkach.
W ostatnich latach pojawiły się także innowacyjne metody terapeutyczne. Naukowcy z Uniwersytetu w Würzburgu pracują nad procesem „wymazywania pamięci strachu” przy użyciu przezczaszkowej stymulacji magnetycznej (TMS), co wciąż znajduje się w fazie badań. To podejście, choć eksperymentalne, daje obiecujące perspektywy w terapii fobii. Na Uniwersytecie Saary oferowane są nawet bezpłatne terapie w formie zajęć praktycznych, gdzie specjaliści z psychologii klinicznej pomagają pacjentom oswajać się z widokiem pająków.
