Jesień to piękna pora roku, pełna barw, ale dla wielu osób jest również czasem melancholii i smutku. Zmieniający się krajobraz, krótsze dni i coraz chłodniejsze wieczory wpływają na nasze samopoczucie, często prowadząc do tzw. „jesiennej chandry”. To stan, z którym może zmagać się każdy z nas, a który w skrajnych przypadkach może przekształcić się w poważne zaburzenie psychiczne, takie jak sezonowe zaburzenia afektywne (SAD).
Według badań, nawet 10% populacji doświadcza SAD, a co ciekawe, objawy pojawiają się z reguły jesienią lub zimą i ustępują wraz z nadejściem wiosny. Choć ten sezonowy problem wydaje się być powszechny, wciąż brakuje wiedzy na temat tego, jak rozpoznać jego objawy i jak sobie z nim radzić. W tym artykule postaramy się przybliżyć temat jesiennej chandry, rozłożyć na czynniki pierwsze jej przyczyny i symptomy oraz przedstawić praktyczne wskazówki, jak sobie z nią poradzić.
Przyczyny jesienno-zimowej chandry: Czym jest ta „mgła” i skąd się bierze?
Jesień i zima – piękne, ale czasem melancholijne pory roku. Wraz ze spadkiem temperatur i krótszymi dniami, wiele osób czuje się przygnębionych, zmęczonych i pozbawionych motywacji. Zjawisko to, nazywane często „jesienną chandrą”, ma swoje podłoże w kilku czynnikach, które łącznie wpływają na nasze samopoczucie. Jedną z głównych przyczyn jest brak słońca. Dłuższe wieczory i krótsze dni oznaczają mniej światła słonecznego, a to z kolei wpływa na produkcję serotoniny, hormonu odpowiedzialnego za dobry nastrój i poczucie szczęścia.
Zmiany w ilości światła wpływają również na produkcję melatoniny, hormonu odpowiedzialnego za regulację snu. Zmniejszona ilość światła słonecznego może zaburzyć rytm dobowy i prowadzić do nadmiernej produkcji melatoniny, co skutkuje uczuciem senności i zmęczenia.
Oprócz wpływu na hormony, jesień i zima przynoszą ze sobą również zmiany w naszej diecie. Zazwyczaj jemy więcej słodyczy i ciężkostrawnych potraw, co może dodatkowo obciążać organizm i nasilać poczucie zmęczenia i apatii.
Na jesienną chandrę wpływa również zmniejszona aktywność fizyczna. Gorsza pogoda sprzyja spędzaniu czasu w domu, co oznacza mniej ruchu i świeżego powietrza. Brak aktywności fizycznej negatywnie wpływa na samopoczucie, wzmacniając poczucie zmęczenia i osłabiając odporność.
Jesienne i zimowe miesiące to również okres wzmożonego stresu. Szkolne i zawodowe obowiązki, świąteczne przygotowania i presja ze strony otoczenia mogą negatywnie wpływać na nasze emocje i przyczyniać się do pogorszenia samopoczucia.
Jak rozpoznać, że jesienna chandra staje się problemem?
Jesień to czas przepełniony pięknymi, ciepłymi kolorami, ale też czas, kiedy wiele osób doświadcza nagłego spadku energii i nastroju. Ta zmiana w samopoczuciu, która może przypominać lekką chandrę, to częsty objaw sezonowych zaburzeń afektywnych (SAD). Zanim jednak zaczniesz się martwić, czy przechodzisz przez poważniejszy problem, warto przyjrzeć się bliżej symptomom, które mogą sygnalizować, że jesienne zmęczenie i melancholia przekształcają się w coś bardziej znaczącego.
Najpierw spróbuj określić, jak bardzo te uczucia wpływają na twoje codzienne życie. Jeśli zmęczenie i brak energii sprawiają, że masz problem z wykonywaniem codziennych obowiązków, a jesienna melancholia staje się zbyt intensywna i utrudnia ci normalne funkcjonowanie, to może być sygnał, że potrzebujesz wsparcia.
Zwróć też uwagę na inne objawy, które mogą towarzyszyć jesiennej chandrze. Jednym z nich jest zmniejszony apetyt, który może prowadzić do utraty wagi. Innym objawem może być zwiększone pragnienie słodyczy, które często wynika z potrzeby dostarczenia sobie energii w inny sposób. Dodatkowo, jesienna chandra może objawiać się sennością, której nic nie jest w stanie zaradzić, a nawet bezsennością, która utrudnia regenerację i pogłębia złe samopoczucie.
Pamiętaj, że jesienna chandra to nie tylko zmęczenie i smutek. To również zwiększona wrażliwość na stres, drażliwość i częstsze wybuchy złości. Możesz również zauważyć, że stajesz się bardziej podatny na infekcje, co jest spowodowane osłabieniem układu odpornościowego. Jeśli te objawy pojawiają się regularnie i utrudniają ci normalne funkcjonowanie, nie ignoruj ich. Skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą od zdrowia psychicznego, aby uzyskać profesjonalną pomoc.
Źródło: https://edoktorzy.pl/content/uploads/2022/11/zdrowie-edoktorzy.pl1_.png
Jak walczyć z jesienną chandrą?
Jesień to czas, kiedy coraz częściej odczuwamy zmęczenie, brak energii i melancholię. Nie martw się! To zupełnie normalne, że wraz ze skróceniem dni i mniejszą ilością światła słonecznego, nasz nastrój może ulec pogorszeniu. Ale nie poddawaj się! To nie oznacza, że musisz pozwolić się pochłonąć jesiennej chandrze. Istnieje wiele sposobów, by pozostać w dobrym nastroju i przezwyciężyć te ciemne, jesienne dni.
Przede wszystkim, zadbaj o swoje ciało. Regularna aktywność fizyczna, nawet krótki spacer czy jogging, wystarczy by pobudzić produkcje endorfin, odpowiedzialnych za dobry nastrój. Nie zapominaj też o zdrowej diecie bogatej w witaminy i minerały. Włącz do swojego jadłospisu owoce, warzywa i produkty pełnoziarniste. Pamiętaj o wystarczającej ilości snu. Jeśli masz problem z zasypianiem, spróbuj wprowadzić wieczorne rytuały relaksacyjne, np. ciepłą kąpiel lub czytanie książki.
Kolejną ważną kwestią jest światłoterapia. Brak słońca może wpływać na nasz organizm, dlatego warto skorzystać z lampy emitującej światło o odpowiedniej częstotliwości.
- Światłoterapia może pomóc w regulacji rytmów dobowych i poprawić nastrój.
- Regularne ćwiczenia fizyczne, nawet krótkie, wystarczą by pobudzić produkcje endorfin.
Pamiętaj, że w walce z jesienną chandrą bardzo ważny jest relaks i odpoczynek. Znajdź czas na hobby, spędzanie czasu z bliskimi lub czytanie.
Jesień to piękna pora roku. Nie pozwól by pochłonęła cię chmura. Ciesz się jesiennymi kolorami, zapach chrustu i piękną aurą.
Kiedy czas udać się po pomoc?
Jesienna chandra, choć powszechna, nie zawsze jest czymś, z czym należy się pogodzić. Jeśli zauważysz, że te jesienne dołki trwają dłużej niż dwa tygodnie, a codzienność staje się nie do zniesienia, warto rozważyć wizytę u specjalisty.
Zwróć uwagę na intensywność objawów. Jeśli uczucie smutku, lęku, braku energii i motywacji jest tak silne, że utrudnia Ci codzienne funkcjonowanie, np. nie możesz skupić się w pracy, nie masz ochoty na spotkania ze znajomymi, a nawet podstawowe czynności, jak ubieranie się, sprawiają Ci trudność, to znak, że potrzebujesz wsparcia.
Najgorsze z możliwych scenariuszy to myśli samobójcze. Jeśli one się pojawią, natychmiast szukaj pomocy! Nigdy nie bój się o tym mówić, zarówno bliskim, jak i specjalistom. Pamiętaj, że nie jesteś sam i są osoby, które chcą Ci pomóc.
Nie musisz walczyć z jesienną chandrą sam. Wspólne zmaganie się z tymi trudnościami z profesjonalistą może przynieść ulgę i pomóc Ci odnaleźć równowagę w te długie, zimne wieczory!
Dodatkowe wsparcie
Jesień i zima to czas, kiedy nasze ciała i umysły potrzebują dodatkowego wsparcia. Oprócz zdrowej diety, regularnej aktywności fizycznej i relaksu, warto rozważyć także inne metody, które mogą pomóc w walce z jesienną chandrą.
- Suplementy diety: Niedobór witaminy D jest częstym problemem w okresie jesienno-zimowym, zwłaszcza w krajach o mniejszej ilości nasłonecznienia. Suplementacja witaminą D może pomóc w poprawie nastroju i zwiększeniu energii. Warto jednak skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji, aby dobrać odpowiednią dawkę.
- Światłoterapia: Światłoterapia to terapia wykorzystująca sztuczne światło do naśladowania naturalnego światła słonecznego. Lampy do światłoterapii emitują światło o określonym natężeniu i długości fali, które pomagają w regulacji rytmu dobowego i poprawie nastroju. Światłoterapia jest skutecznym sposobem na walkę z SAD, a jej stosowanie jest bezpieczne i łatwe.
- Terapia poznawczo-behawioralna (CBT): CBT to rodzaj terapii, która skupia się na zmianie negatywnych myśli i zachowań, które przyczyniają się do problemów ze zdrowiem psychicznym. CBT może pomóc w identyfikacji i modyfikacji negatywnych wzorców myślenia, które pojawiają się podczas jesiennej chandry.
Pamiętaj, że jesienna chandra to normalne zjawisko, ale nie należy jej lekceważyć. Jeśli objawy są intensywne i utrudniają codzienne życie, koniecznie skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą ds. zdrowia psychicznego.
Jesień, zima… i nasze nastroje
Jesień i zima to czas pięknych krajobrazów, ciepłych kołder i gorącej czekolady. Ale to także czas, kiedy nasze nastroje mogą się pogorszyć. Krótsze dni, mniejsza ilość światła słonecznego, a do tego zmiany w naszym stylu życia, mogą prowadzić do sezonowych zaburzeń afektywnych (SAD). Nie martw się, nie jesteś sam/a! Jesienna chandra to częste zjawisko, a my możemy z nią walczyć.
Kluczem do pokonania jesiennej chandry jest **aktywność**: zarówno fizyczna, jak i społeczna. Ruszaj się, spędzaj czas z bliskimi, uprawiaj hobby, które sprawiają, że czujesz się dobrze. Zwróć też uwagę na swoją dietę – dbaj o to, aby była bogata w witaminy, a w szczególności w witaminę D, której poziom może spadać jesienią.
Jeśli mimo starań, jesienna chandra Cię nie opuszcza, nie wahaj się szukać pomocy specjalisty. Pamiętaj, że o zdrowie psychiczne należy dbać tak samo jak o fizyczne. Nie bój się rozmawiać o swoich problemach, są osoby, które Ci pomogą.
