Żywe torpedy
Żywe torpedy to polskie oddziały wojskowe formowane w 1939 roku w odpowiedzi na zagrożenie ze strony III Rzeszy. Składały się z ochotników, którzy podejmowali się szczególnie niebezpiecznych misji, w tym akcji samobójczych.
Rekrutacja ochotników
Rekrutacja rozpoczęła się 6 maja 1939 roku, po publikacji listu trzech ochotników w prasie. Inicjatywa ta, wywołana działaniami III Rzeszy, miała na celu zorganizowanie ludzi gotowych do podjęcia ryzykownych zadań. Wcześniejsze próby werbunku miały miejsce już w 1937 roku.
Marynarka Wojenna
Najbardziej znanym przypadkiem formowania żywych torped była Marynarka Wojenna, która rejestrowała zgłoszenia ochotników. Mimo że nie przewidywano oficjalnego użycia broni samobójczej, ochotnicy otrzymali informację o planach szkoleniowych w Gdyni. Niestety, z powodu wybuchu II wojny światowej szkolenie nie mogło się odbyć.
Oddziały dywersji
W czerwcu 1939 roku powstał referat do spraw żywych torped w Sztabie Głównym Wojska Polskiego, który miał organizować przeszkolenie ochotników do zadań dywersyjnych. Utworzono m.in. Samodzielny Batalion Szturmowy, który przeprowadził operacje dywersyjne, a jego żołnierze później walczyli w Armii Krajowej.
Plany Armii Pomorze
W początkach września 1939 roku Armia Pomorze planowała zniszczenie mostu pontonowego na Wiśle przy użyciu żywych torped. Plan jednak nie został zrealizowany z powodu zbyt szybkiego odwrotu polskich sił.
Obrona Warszawy
Podczas obrony Warszawy zorganizowano cywilną formację do likwidacji niemieckich gniazd karabinów maszynowych, w której uczestniczyło około 1000 ochotników. Ich zadaniem było transportowanie ładunków wybuchowych pod stanowiska wroga.
Reakcja Niemców
Niemieckie dowództwo było świadome formowania się ochotników do żywych torped i podjęło działania mające na celu minimalizację zagrożenia. Abwehra i Gestapo prowadziły działania przeciwko ochotnikom, a znane są przypadki aresztowań za zgłoszenie do tych formacji.
Liczebność ochotników
Do 31 sierpnia 1939 roku około 4700 osób zgłosiło chęć udziału w działaniach jako żywe torpedy, w tym około 150 kobiet. Większość ochotników to młodzi ludzie w wieku 18-28 lat, głównie z miast i zatrudnieni w różnych zawodach. Około 330 z nich przeszło przeszkolenie do zadań bojowych.
