Żydowski Fundusz Narodowy
Żydowski Fundusz Narodowy (Keren Kaj(j)emet le-Israel) to instytucja finansowa założona 29 grudnia 1901 roku na V Kongresie Syjonistycznym w Bazylei. Celem funduszu było zbieranie środków na zakup ziemi i zasiedlenie Palestyny.
Historia i działalność
Początkowo Biuro Naczelne ŻFN miało siedziby w Wiedniu, Kolonii i Hadze, a od 1922 roku w Jerozolimie. Fundusz był zarządzany przez dyrektoriat złożony z przedstawicieli federacji syjonistycznych. W latach 1912–1915 w biurze pracował m.in. Jakob Klatzkin.
Od 1904 roku Fundusz nabywał ziemie w Palestynie. W 1909 roku wsparł budowę osady Tel Awiw, gdzie początkowo powstało 60 domów. W 1919 roku zakupił obszary w dolinie Jezreel, gdzie powstał jeden z pierwszych kibuców, Bet Alfa.
Fundusze i organizacje
W 1920 roku Keren ha-Jesod, nowo powołana organizacja, miała zgromadzić 25 milionów funtów na kolonizację żydowską w Palestynie, co stanowiło około 20% przychodów ŻFN.
W Polsce ŻFN działał od 1905 roku, zbierając środki w ponad 800 miejscowościach i wydając rocznik „Keren Kajemet le-Israel”. Powstała także Złota Księga Honorowa, w której wpisywano osoby zasłużone dla Funduszu.
Okres powojenny
Po II wojnie światowej ŻFN wznowił działalność, tworząc Biuro Centralne w Łodzi. W 1947 roku odbył się I Krajowy Zjazd Działaczy, a fundusz objął działalnością 39 miast, głównie na Dolnym Śląsku. Zmieniła się zasada działania na system miesięcznych składek, jednak kontynuowano zbiórki, w tym na utworzenie Lasu Męczenników Polski.
ŻFN wspierał także syjonistyczne organizacje, żydowskie partie polityczne oraz nielegalną emigrację Żydów z Europy Wschodniej. Biuro Centralne w Polsce zarządzało odzyskanymi majątkami, reprezentując obywateli polskich w Izraelu w sprawach reprywatyzacji.
Likwidacja
W grudniu 1948 roku Żydowski Fundusz Narodowy został postawiony w stan likwidacji, a proces ten zakończył się w 1950 roku.
