Zwroty R i H
Zwroty R (risk phrases) to oznaczenia używane na opakowaniach substancji chemicznych, informujące o ryzyku związanym z ich używaniem. W 2015 roku, na mocy rozporządzenia CLP, zostały one zastąpione przez zwroty H.
Status prawny
Zwroty R zostały wprowadzone w Polsce w 2003 roku na podstawie dyrektywy 2001/59/WE. Po wdrożeniu rozporządzenia CLP w 2009 roku, ich stosowanie było dozwolone tylko w określonych sytuacjach do roku 2015.
Podział zwrotów R
- Wybuchowe (E):
- R2: Zagrożenie wybuchem.
- R3: Skrajne zagrożenie wybuchem.
- Utleniające (O):
- R7: Może spowodować pożar.
- R8: Kontakt z materiałami zapalnymi może spowodować pożar.
- R9: Grozi wybuchem po zmieszaniu z materiałem zapalnym.
- Łatwopalne (F):
- R11: Produkt wysoce łatwopalny.
- R15: Uwalnia skrajnie łatwopalne gazy w kontakcie z wodą.
- R17: Samorzutnie zapala się w powietrzu.
- Toksyczne (T):
- R25: Działa toksycznie po połknięciu.
- R24: Działa toksycznie w kontakcie ze skórą.
- R39: Zagraża powstaniem poważnych zmian zdrowotnych.
- Bardzo toksyczne (T+):
- R28: Działa bardzo toksycznie po połknięciu.
- R26: Działa bardzo toksycznie przez drogi oddechowe.
- Żrące (C):
- R35: Powoduje poważne oparzenia.
- R34: Powoduje oparzenia.
- Drażniące (Xi):
- R38: Działa drażniąco na skórę.
- R41: Ryzyko poważnego uszkodzenia oczu.
- Niebezpieczne dla środowiska (N):
- R50: Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne.
- R53: Może powodować długo utrzymujące się zmiany w środowisku wodnym.
Zestawienie i inne zwroty
Substancje chemiczne mogą być również oznaczane zwrotami łączonymi, które stanowią kombinacje powyższych zwrotów R. Dodatkowo, substancje rakotwórcze i mutagenne są klasyfikowane zgodnie z określonymi kategoriami, co wpływa na ich oznaczenie.
