Związek Patriotów Polskich (ZPP)
Związek Patriotów Polskich (ZPP) został założony 1 marca 1943 roku przez polskich komunistów w ZSRR jako narzędzie polityki Stalina w sprawie polskiej. Jego celem było przygotowanie warunków do przejęcia władzy przez komunistów w powojennej Polsce.
Historia ZPP
Po wrześniu 1939 roku, w wyniku działań ZSRR, w okolicach Lwowa i Białegostoku znalazło się wielu polskich komunistów. W 1940 roku, po pierwszej rozmowie Stalina z Wandą Wasilewską, zaczęto wydawać „Czerwony Sztandar” w języku polskim. Jeszcze w tym samym roku rozpoczęto działania mające na celu tworzenie polskich oddziałów w ZSRR, co zaowocowało powołaniem polskiej dywizji w Armii Czerwonej.
W styczniu 1943 roku, w związku z napiętą sytuacją polityczną, Wanda Wasilewska zaproponowała formalne zorganizowanie polskiej lewicy komunistycznej w ZSRR, co doprowadziło do zjazdu założycielskiego ZPP 9 i 10 czerwca 1943 roku w Moskwie. Na zjeździe ogłoszono statut i wybrano zarząd organizacji.
Działalność ZPP
- Organizacja szkół i domów dziecka dla polskich dzieci w ZSRR.
- Intensywna działalność propagandowa, w tym wydawanie polskich gazet.
- Współpraca z Armią Czerwoną i planowanie powołania Polskiego Komitetu Narodowego.
Przygotowania do przejęcia władzy
Od 1943 roku ZPP planował utworzenie Polskiego Komitetu Narodowego jako alternatywy dla rządu w Londynie. W międzyczasie Gomułka powołał Krajową Radę Narodową (KRN), co doprowadziło do współpracy między obiema organizacjami. W 1944 roku, w wyniku rozmów z Stalinem, powstał Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego.
Akcje ZPP
29 lipca 1944 roku ZPP nawoływał mieszkańców Warszawy do powstania przeciwko Niemcom. Związek zakończył swoją działalność w sierpniu 1946 roku.
Podsumowanie
Związek Patriotów Polskich odegrał kluczową rolę w kształtowaniu politycznej sceny w Polsce podczas II wojny światowej, promując komunizm i współpracując z ZSRR. Jego działania, mimo że kontrowersyjne, miały znaczący wpływ na powojenne losy Polski.
