„`html
Zuzela
Zuzela to wieś położona w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie ostrowskim, w gminie Nur. W przeszłości była wieścią duchowną w powiecie nurskim. W latach 1975−1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa łomżyńskiego. Obok wsi przepływa rzeczka Pukawka, będąca dopływem Bugu. Zuzela jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej Przemienienia Pańskiego, która należy do diecezji łomżyńskiej.
Historia
Zuzela ma bogatą historię, potwierdzoną znaleziskami archeologicznymi z okresu neolitu oraz wczesnego średniowiecza, co sugeruje, że miejscowa ludność mogła zajmować się prymitywnym hutnictwem. Nazwa miejscowości może pochodzić od słowa „żużel”.
Wieś była wzmiankowana w najstarszym inwentarzu dóbr biskupstwa płockiego. Pierwszy zapis, „Zorzola”, pochodzi z 1161 roku, kiedy to Henryk, książę mazowiecki, nadał ją klasztorowi Kanoników Regularnych z Czerwińska. Kolejne wzmianki datują się na 1203 oraz 1240 rok, kiedy to notowano istnienie kościoła.
W roku 1254 Zuzela nadal należała do opactwa kanoników w Czerwińsku. W XIV wieku, po najazdach Jaćwingów i Litwinów, wieś ponownie trafiła w ręce tego klasztoru. Miejscowość miała nieznane prawa miejskie i pozostawała w posiadaniu klasztoru aż do 1796 roku, kiedy to po III rozbiorze Polski trafiła pod pruską administrację.
Dane demograficzne
W XIX i XX wieku liczba domów i mieszkańców w Zuzeli kształtowała się następująco:
- 1817 − 13 domów, 93 mieszkańców
- 1827 − 13 domów, 90 mieszkańców
- 1891 − 32 domy, 306 mieszkańców
- 1906 − 44 domy, ponad 400 mieszkańców
- 1921 − 59 domów, ponad 355 mieszkańców
Na przełomie XIX i XX wieku w Zuzeli powstała szkoła powszechna. W okresie międzywojennym działał tu sklep spożywczy. Wśród znanych osób związanych z Zuzelą wymienia się Andrzeja Sidora (lekarza i polityka) oraz Stefana Wyszyńskiego (arcybiskupa, prymasa Polski).
„`
