„`html
Żuławki – Wprowadzenie
Żuławki (kaszb. Żëławké) to wieś w Polsce, usytuowana w województwie pomorskim, w powiecie nowodworskim, w gminie Stegna, na terenie Żuław Wiślanych. Jest siedzibą sołectwa Żuławki, które obejmuje także miejscowość Książęce Żuławy. Wieś królewska, w II połowie XVI wieku należała do województwa malborskiego, a w latach 1975–1998 do województwa elbląskiego. W 2015 roku Żuławki znalazły się na liście „50 najciekawszych wsi w Polsce”, wyróżnionej przez Polską Sieć Rozwoju i Odnowy Wsi, za zachowanie licznych obiektów zabytkowych z XVIII i XIX wieku.
Historia
Wieś została założona w 1352 roku przez Wielkiego Mistrza Krzyżackiego Winricha von Kniprode na prawie chełmińskim. Pierwszym osadnikiem był Hans von Symonsdorf. Po 1466 roku Żuławki weszły w skład województwa malborskiego. W 1565 roku wieś została nadana przez Zygmunta Augusta mieszczaninowi gdańskiemu Reinholdowi Krokowskiemu, który sprowadził mennonitów. W końcu XVI wieku Żuławki należały do diecezji pomezańskiej, a w dokumentach odnotowano obecność kościoła katolickiego oraz świątyni luterańskiej i mennonickiej.
Po drugim rozbiorze Polski w 1773 roku wieś znalazła się w Prusach. Ostatnia właścicielka, Elżbieta Luiza Rexinowa, otrzymała 12 000 talarów za ustąpienie z dzierżawy. Na początku XIX wieku Żuławki były częścią powiatu malborskiego w Rejencji Gdańskiej, a w 1920 roku weszły do Wolnego Miasta Gdańska. W czasach pruskich sytuacja mennonitów pogorszyła się, co doprowadziło do ich emigracji do Rosji w 1853 roku. Kluczową postacią w tym procesie był sołtys Claas Epp. W 1859 roku w Żuławkach powstała pierwsza szkoła wiejska.
Zabytki
W wojewódzkim rejestrze zabytków znajduje się:
- układ ruralistyczny wsi
- dom podcieniowy nr 32/33, wzniesiony w 1797 roku, z przebudową w 1851 roku, z inskrypcjami na deskach poddasza: „Cornelius Froese Bauherr Anno 1797” i „Jacob Dick Renovatum 1851”.
Żuławki były także miejscem kręcenia scen do serialu „Pan na Żuławach” w 1984 roku.
„`
