Żółw zatokowy (Lepidochelys kempii)
Żółw zatokowy to krytycznie zagrożony gatunek gada z rodziny żółwi morskich (Cheloniidae). Charakteryzuje się okrągłym karapaksem, który jest szerszy niż dłuższy. Występuje głównie w zachodniej części Atlantyku oraz u wybrzeży Afryki i Morza Śródziemnego. Głównymi zagrożeniami dla populacji są kłusownictwo i zbieranie jaj.
Etymologia i taksonomia
Nazwa gatunkowa pochodzi od Richarda Kempa, który przekazał pierwszy okaz, a polska nazwa odnosi się do Zatoki Meksykańskiej. Żółw zatokowy jest jednym z dwóch gatunków rodzaju Lepidochelys.
Anatomia
Żółw zatokowy jest najmniejszym z żyjących żółwi morskich, osiągając długość karapaksu od 58 do 75 cm i wagę od 36 do 50 kg. Kolor karapaksu zmienia się z szaro-czarnego u młodych do jasnoszarego lub oliwkowego u dorosłych. Posiada dwie pary łusek przedczołowych oraz pięć tarczek kręgowych i żebrowych.
Występowanie
Żółwie zatokowe żyją w wodach przybrzeżnych Meksyku i USA, szczególnie w Tamaulipas i Nowej Anglii. 95% populacji składa jaja na plażach w Rancho Nuevo. Gniazdowanie odnotowano także w Teksasie i Karolinie.
Rozmnażanie
Dojrzewanie płciowe następuje w wieku 7-15 lat, a sezon godowy trwa od kwietnia do września. Samice składają od 2 do 3 gniazd z maksymalnie 100 jajami. Młode żółwie, po wykluciu, kierują się w stronę morza, aby uniknąć drapieżników.
Środowisko życia
Dorosłe żółwie preferują płytkie wody z piaszczystym dnem, gdzie polują na kraby i skorupiaki. Młode żółwie żyją w otwartych wodach, ukrywając się wśród wodorostów.
Wielkość populacji
Populacja żółwia zatokowego dramatycznie spadła z około 42 tysięcy samic w 1947 roku do mniej niż 5 tysięcy w latach 80. XX wieku. Obecnie liczba gniazd rośnie, z rekordową liczbą 12 143 gniazd odnotowaną w 2006 roku.
Zagrożenia i ochrona
Największym zagrożeniem dla żółwi zatokowych jest kłusownictwo oraz nieodpowiednie sieci rybackie. Żółwie są chronione przez różne międzynarodowe umowy i ustawy. IUCN uznała gatunek za zagrożony wyginięciem w 1982 roku, a w 1996 roku status został podniesiony do krytycznie zagrożonego.
Prowadzone są badania, w tym dotyczące wpływu katastrof ekologicznych na zdrowie żółwi.
