„`html
Zoltán Bay
Zoltán Bay (ur. 24 lipca 1900 w Gyulavári, zm. 4 października 1992 w Waszyngtonie) był węgierskim fizykiem, znanym przede wszystkim z osiągnięć w dziedzinie fizyki teoretycznej i radarowej astronomii.
Życiorys
Bay wychowywał się w skromnych warunkach po śmierci ojca w 1910 roku. Uczęszczał do ewangelickiego gimnazjum w Debreczynie, a następnie studiował fizykę na Uniwersytecie w Budapeszcie, gdzie uzyskał doktorat w 1926 roku. Po studiach pracował w Niemczech, w tym w Instytucie Fizykalno-Technicznym Rzeszy oraz na Uniwersytecie Berlińskim.
W 1930 roku wrócił na Węgry, gdzie objął katedrę fizyki teoretycznej na Uniwersytecie „Franza Josepha” w Szegedzie. Współpracował tam z Albertem Szent-Györgyim, z którym nawiązał długotrwałą przyjaźń. W 1944 roku został dyrektorem firmy Tungsram-Werke, gdzie rozwijał badania stosowane w przemyśle.
Od 1942 roku Bay pracował nad techniką radarową. Jego największym osiągnięciem było odebranie echa radarowego księżyca 6 lutego 1946 roku, co zapoczątkowało rozwój radarowej astronomii.
W 1947 roku odwiedził Stany Zjednoczone, gdzie zdecydował się na emigrację. Po ślubie z Júlią Herczegh w 1948 roku osiedlił się w Ameryce i objął profesurę na George Washington University, a następnie pracował w National Bureau of Standards. Tam zajmował się teorią względności i grawitacji, w tym nową definicją metra opartą na prędkości światła w próżni.
Powroty do Węgier i śmierć
Od 1973 roku Bay kilkakrotnie odwiedzał Węgry. Zmarł w 1992 roku w Waszyngtonie i został pochowany w rodzinnej wiosce Gyulavári, zgodnie ze swoją wolą.
Odznaczenia
- Magyar Örökség díj
Podsumowanie
Zoltán Bay był wybitnym węgierskim fizykiem, który znacząco wpłynął na rozwój fizyki teoretycznej oraz radarowej astronomii. Jego prace miały istotne znaczenie dla nauki, a jego życie było przykładem determinacji i pasji do badań.
„`
