Wprowadzenie do tematu zniczy
Znicz to naczynie ogniotrwałe, wypełnione woskiem, parafiną lub stearyną, z zatopionym knotem. Używane są głównie na grobach, aby upamiętnić zmarłych oraz istotne wydarzenia historyczne. Zwyczaj palenia zniczy wywodzi się z pogańskiej tradycji Dziadów.
Pochodzenie nazwy
Nazwa „znicz” pochodzi z litewskiego słowa žinys, które oznacza znachora lub wieszcza. Po raz pierwszy termin ten został odnotowany w 1653 roku przez Daniela Kleina. Historia znicza jako symbolu kultu sięga czasów Jana Długosza, który wspomniał o nim w swoich „Rocznikach”. W późniejszych wiekach, w literaturze, znicz stał się kojarzony z wiecznym ogniem i kapłanami litewskimi.
Symbolika zniczy w Europie
- Rumunia: Zapalony ogień na nagrobku symbolizuje wsparcie dla zmarłego w drodze do zaświatów.
- Niemcy: Świeca zapalona w dniu śmierci odlicza czas do zaznania spokoju przez duszę.
- Hiszpania: Płomień na nagrobku powinien palić się przez cały rok, aby zmarły mógł dotrzeć do zaświatów.
Znicz nagrobkowy
Budowa znicza:
- Obudowa: Dawniej gliniana, obecnie szklana lub z tworzywa sztucznego.
- Knot: Sznur zatopiony w wosku, o średnicy kilku lub kilkunastu milimetrów.
- Metalowa blaszka: Stabilizuje knot podczas palenia.
- Dekiel (opcjonalnie): Chroni płomień przed deszczem i wiatrem.
Rodzaje zniczy nagrobnych
Podział chronologiczny:
- Historyczne – gliniana obudowa, bez dekla.
- Tradycyjne – szklana obudowa, bez dekla.
- Współczesne – plastikowa lub szklana obudowa, dekiel, wymienny wkład.
- Okazjonalne.
Podział ze względu na budowę:
- Szklane
- Plastikowe
- Wielokrotnego użytku (z wymiennym wkładem)
- Ceramiczne
- Metalowe
- Elektryczne (bez płomienia, bezpieczne w użytkowaniu)
