Definicja znaku w semiotyce
Znak to obserwowalny element rzeczywistości, którego znaczenie wynika nie z jego cech, lecz z relacji do innych elementów. Znaki pełnią rolę nośników informacji i mogą być klasyfikowane na różne sposoby.
Rodzaje znaków
- Znaki naturalne – opierają się na instynktownej wiedzy, np. dym jako znak ognia. Cechują się brakiem nadawcy, co oznacza, że nie są świadomym przekazem. Dzielą się na:
- Równoczesne – objawy, takie jak gorączka jako znak choroby.
- Nierównoczesne – ślady, np. odciski zwierząt informujące o ich obecności w przeszłości, oraz zapowiedzi, jak ciemne chmury zwiastujące deszcz.
- Znaki konwencjonalne – są intencjonalne, mają nadawcę i odbiorcę oraz opierają się na ustalonych konwencjach. Przykładem jest sowa, która w różnych kulturach ma różne znaczenia (mądrość w Europie, śmierć w Egipcie).
- Znaki motywowane i niemotywowane – znaki motywowane (ikoniczne) mają formę związaną z oznaczanym elementem, np. znak drogowy ostrzegający przed dziećmi. Znaki niemotywowane (arbitralne) nie mają takiego związku, jak znak zakazu wjazdu.
- Symbole – umowne znaki zastępujące pojęcia, np. „x” w matematyce. Symbol odsyła do bardziej złożonej rzeczywistości, a jego zrozumienie wymaga znajomości kontekstu kulturowego.
Znaki językowe
Znaki językowe to elementy języka, które mają nierozerwalny związek między formą a znaczeniem. Ten związek jest umowny, oparty na konwencji społecznej. Najmniejszym znakiem językowym jest morfem, a największym – cały tekst.
Podsumowanie
Znaki w semiotyce dzielą się na naturalne i konwencjonalne, z różnymi podkategoriami w każdej z tych grup. Zrozumienie znaczenia znaków wymaga znajomości konwencji kulturowych oraz kontekstu, w jakim są używane.
