Zmiany językowe
Zmiany językowe to nowe elementy w obrębie danego systemu językowego, które mogą powstawać na skutek ewolucji reguł języka lub celowych działań jego użytkowników. Służą zaspokajaniu nowych potrzeb komunikacyjnych i mogą być wynikiem kontaktów językowych, wpływów oświaty, a także błędów ludzkich.
Rodzaje zmian językowych
Zmiany językowe zachodzą na różnych płaszczyznach systemu i mogą wpływać na inne jego poziomy. Oto niektóre z nich:
- Zmiany dźwiękowe: Innowacje fonetyczne, takie jak redukcje, asymilacja czy dysymilacja.
- Zmiany morfologiczne: Obejmują zmiany w strukturze fleksyjnej i słowotwórczej, często wynikające z analogii lub innowacji fonetycznych.
Czynniki wpływające na zmiany
Zmiany językowe mogą być motywowane zarówno czynnikami wewnętrznymi (np. ekonomią języka), jak i zewnętrznymi (np. wpływem innych języków). Utrwalają się w różnym zakresie, czasami są trudne do zauważenia, a ich zasięg geograficzny bywa nieregularny.
Kontakt językowy
W wyniku kontaktu językowego często dochodzi do zapożyczeń słownictwa, a w sprzyjających okolicznościach możliwe jest przeniesienie elementów struktury języka. W ramach tego kontaktu można wyróżnić:
- Konwergencję: Zbliżanie się języków do siebie, które ma charakter obustronny.
- Releksyfikację: Zastępowanie leksyki jednego języka słownictwem innego.
Naturalność zmian językowych
Zmiany językowe są naturalnym zjawiskiem w językach żywych, w tym w ich formach literackich. Zachodni językoznawcy, przyjmując podejście opisowe, nie dążą do ich hamowania ani wartościowania. Przekonanie, że zmiany prowadzą do uproszczenia mowy, jest mylne; każde kryterium ewaluacji powinno uwzględniać różnorodność zastosowań języka w społeczeństwie.
Percepcja zmian językowych
Tradycyjne koncepcje kultywacji języka często postrzegają zmienność jako negatywne zjawisko, co może wynikać z przekonania o przyspieszonym tempie zmian. Czynniki takie jak media masowe oraz łatwość podróży przyczyniają się do większej świadomości różnic językowych oraz nasilenia kontaktów z różnorodnością języka.
