Zjednoczenie Patriotyczne „Grunwald”
Zjednoczenie Patriotyczne „Grunwald” (ZP „Grunwald”) było polskim stowarzyszeniem politycznym o charakterze narodowo-komunistycznym, działającym w latach 1981–1995. Zrzeszało działaczy o poglądach nacjonalistycznych, którzy akceptowali rzeczywistość PRL w latach 80.
Historia
Pomysł powołania ZP „Grunwald” zrodził się wśród osób o narodowych poglądach. Został zainicjowany 8 marca 1981 roku, podczas reakcji na sesję zorganizowaną przez „Solidarność” na Uniwersytecie Warszawskim. Działacze zebrali się, by uczcić ofiary zbrodni stalinowskich, trzymając w rękach tablice z nazwiskami zamordowanych.
Zebranie założycielskie miało miejsce 14 lutego 1981 roku, a stowarzyszenie zostało zarejestrowane 25 kwietnia 1981 roku. ZP „Grunwald” zrzeszało głównie osoby bezpartyjne, ale współpracowało z frakcją PZPR. Stowarzyszenie krytykowało czołowych działaczy „Solidarności”, takich jak Jacek Kuroń czy Adam Michnik, oskarżając ich o związki z reżimem komunistycznym.
W szczytowym okresie, w 1981 roku, ZP „Grunwald” liczyło około 1200 członków, w tym wielu wojskowych i oficerów MO. Stowarzyszenie miało wpływy w niektórych związkach zawodowych i popierało stan wojenny. W kolejnych latach straciło poparcie części PZPR, co doprowadziło do jego dezintegracji.
Działalność i publikacje
Formalnym organem ZP „Grunwald” był miesięcznik „Biuletyn Informacyjny Zjednoczenia Patriotycznego «Grunwald»”. Działało również w innych mediach, takich jak „Rzeczywistość” i „Płomienie”. Po 1989 roku, niektórzy działacze związali się z różnymi stronnictwami narodowymi, a także z Radiem Maryja i „Tygodnikiem Ojczyzna”.
Działacze
Do kluczowych członków ZP „Grunwald” należeli:
- Tadeusz Bednarczyk – pułkownik LWP, żołnierz AK
- Franciszek Cymbarewicz – generał brygady LWP
- Kazimierz Ćwójda – były oficer Wojska Polskiego
- Wit Gawrak – dziennikarz i poeta
- Józef Kossecki – sekretarz ds. propagandy
- Ignacy Łakomiec – poseł na sejm PRL
- Bohdan Poręba – reżyser filmowy
- Władysław Wójcik – działacz Młodzieży Wszechpolskiej
W filmie
ZP „Grunwald” był również tematem w komediach Stanisława Barei z lat 80., takich jak „Miś”, „Alternatywy 4” i „Zmiennicy”.
