Zimorodek (Alcedo atthis)
Zimorodek to niewielki ptak rybożerny z rodziny zimorodkowatych (Alcedinidae). Pierwszy opis gatunku został dokonany przez Karola Linneusza w 1758 roku.
Etymologia
Nazwa „zimorodek” jest mylnie tłumaczona jako „ziemio-rodek”, podczas gdy właściwe odniesienie dotyczy „zimy”.
Zasięg występowania
Zimorodek występuje w różnych regionach w zależności od podgatunku:
- A. atthis ispida – płd. Norwegia, Wyspy Brytyjskie, Hiszpania, zimuje w płd. Portugalii, Afryce Płn.
- A. atthis atthis – płn.-zach. Afryka, Hiszpania, do Syberii i Chin; zimuje w Egipcie, Omanie.
- A. atthis bengalensis – środkowe Indie, płd.-wsch. Azja, Japonia; zimuje na Wielkich Wyspach Sundajskich.
- A. atthis taprobana – płd. Indie, Sri Lanka.
- A. atthis floresiana – Bali, Małe Wyspy Sundajskie.
- A. atthis hispidoides – Celebes, Moluki, Nowa Gwinea.
- A. atthis salomonensis – Wyspy Salomona.
Zimorodek jest szeroko rozprzestrzeniony w Europie, Azji i Północnej Afryce, preferując czyste wody.
Morfologia
Długość ciała wynosi około 16 cm, masa waha się od 19 do 45 g. Ptaki mają intensywnie niebieskie upierzenie z pomarańczowymi akcentami. Samce i samice różnią się kolorem dziób.
Ekologia i siedlisko
Zimorodek preferuje wody o wolnym przepływie, obfitujące w małe ryby. Kluczowe dla jego siedliska są skarpy, w których zakłada gniazda. W tropikach ptaki te można spotkać wśród namorzynów i na bagnach.
Okres lęgowy i zachowania terytorialne
Zimorodek jest silnie terytorialny, a gody zaczynają się jesienią. Gniazdo wykopane jest w skarpie rzeki, a samica składa od 2 do 10 jaj, które inkubują oboje rodzice.
Przeżywalność i pożywienie
Młode ptaki mają niską przeżywalność w pierwszych dniach po opuszczeniu gniazda. Zimorodek żywi się rybami, wodnymi owadami i rakami, polując z wysokości na gałęziach.
Status i ochrona
IUCN klasyfikuje zimorodka jako gatunek najmniejszej troski (LC). W Polsce jest objęty ścisłą ochroną, a jego liczebność szacuje się na 2500–6000 par.
Zimorodek w kulturze
W mitologii greckiej zimorodek symbolizuje spokój. Pojawia się także w literaturze i sztuce, a polska poczta wyemitowała znaczek z jego wizerunkiem w 2013 roku.
