„`html
Ziemia Dobrzyńska
Ziemia dobrzyńska to region historyczno-etnograficzny w środkowej Polsce, niegdyś jednostka terytorialna I Rzeczypospolitej. Stolicą regionu jest Dobrzyń nad Wisłą, a ważniejsze miejscowości to Lipno i Rypin.
Położenie
Ziemia dobrzyńska znajduje się na północ od Wisły, pomiędzy jej dopływami, Drwęcą i Skrwą. Region graniczy z:
- północ: ziemia chełmińska
- wschód: Mazowsze
- południe i zachód: Kujawy
Obszar ten należy do dwóch makroregionów:
- Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie
- Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej
Historia
Wczesne średniowiecze
Region wszedł w skład Polski wczesnopiastowskiej przed 990 rokiem, a wczesnym średniowieczu należał do Mazowsza.
Średniowiecze
W 1222 roku Konrad I Mazowiecki przekazał Dobrzyń nad Wisłą zakonowi Rycerzy Chrystusowych. W 1235 roku Konrad odzyskał kasztelanię dobrzyńską po konflikcie z Krzyżakami. W 1343 roku ziemia wróciła do Polski na mocy pokoju w Kaliszu.
Później region przeszedł pod bezpośrednie władanie króla Kazimierza III Wielkiego. W 1405 roku ziemia została wykupiona przez Polskę. W 1410 roku po bitwie pod Grunwaldem, ziemia dobrzyńska ponownie trafiła pod kontrolę Polski.
W XIX wieku, podczas powstania listopadowego i styczniowego, na tym terenie miały miejsce walki z rosyjskimi zaborcami. Po tych wydarzeniach nasilona została rusyfikacja regionu.
Od 1918 do 1939 roku
Okres międzywojenny przyniósł silny rozwój ziemi dobrzyńskiej, kiedy to tereny dawnego zaboru pruskiego i rosyjskiego znalazły się w granicach odrodzonego państwa polskiego.
Kultura
W regionie działają Stowarzyszenie Gmin Ziemi Dobrzyńskiej oraz Dobrzyńskie Towarzystwo Naukowe. W latach 1989-2021 wydawano m.in. „Zeszyty Historyczne Dobrzyńskiego Oddziału WTN w Rypinie” oraz „Rocznik Dobrzyński”.
Wybitne osoby związane z ziemią dobrzyńską
- Apolonia Chałupiec – aktorka, znana jako Pola Negri.
- Fryderyk Chopin – kompozytor, spędzał wakacje w Szafarni.
- Gustaw Foss – dialektolog, badał gwarę ziemi dobrzyńskiej.
- Jerzy Pietrkiewicz – poeta i pisarz emigracyjny.
„`
