Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych
Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych (ZJPK) był nieistniejącym zespołem sześciu parków krajobrazowych w województwie małopolskim, o łącznej powierzchni 90 038 ha. Wraz z otuliną (73 576 ha) i Ojcowskim Parkiem Narodowym (2 146 ha) stanowił największy w Polsce obszar podlegający ochronie. Zespół został utworzony w 1981 roku, a w 1999 roku powiększono go o część obszaru Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych województwa katowickiego. Dyrekcja miała siedzibę w Krakowie, a w 2009 roku ZJPK przekształcono w Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego.
Historia
Pomysł utworzenia parku krajobrazowego na obszarze Jury Krakowsko-Częstochowskiej zainicjował w 1948 roku dr Zygmunt Novák. Prace nad zagospodarowaniem terenu doprowadziły do powstania rezerwatów przyrody w latach 50. i 60. XX wieku. Parki krajobrazowe powstały jednak dopiero w latach 1980–1982, a ich celem była ochrona przyrody i kultury Jury oraz racjonalne wykorzystanie zasobów dla potrzeb społecznych i turystycznych.
Jurajskie Parki Krajobrazowe
W skład ZJPK wchodziły następujące parki krajobrazowe:
- Orlich Gniazd (47 931 ha) – rozciąga się na Wyżynie Częstochowskiej i Olkuskiej, obejmuje większość zamków tzw. Orlich Gniazd.
- Dolinki Krakowskie (13 710 ha) – popularne dolinki, takie jak Dolina Będkowska, Bolechowicka czy Kobylańska, znajdują się w całości w województwie małopolskim.
- Tenczyński (13 658,1 ha) – obejmuje Garb Tenczyński, Puszczę Dulowską oraz pięć rezerwatów przyrody.
- Rudniański (4 610 ha) – leży w południowym krańcu Garbu Tenczyńskiego, zamknięty doliną potoku Rudno.
- Bielańsko-Tyniecki (5 067 ha) – obejmuje rejon Krakowa z Lasem Wolskim i wzgórzami tynieckimi, zawiera cztery rezerwaty przyrody.
- Dłubniański (6 970 ha) – rozciąga się wzdłuż doliny Dłubni aż po granice Krakowa w Raciborowicach.
