„`html
Żelazno – Charakterystyka
Żelazno to wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Kłodzko. W latach 1973–1976 była siedzibą gminy Żelazno, a w latach 1975–1998 administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Geografia
Wieś znajduje się w południowo-wschodniej części Kotliny Kłodzkiej, na wysokości 310–345 m n.p.m. Zabudowania ciągną się na długości około 3,6 km wzdłuż rzek Białej Lądeckiej i Piotrówki. Żelazno sąsiaduje z Krosnowicami na zachodzie i Ołdrzychowicami na wschodzie.
Środowisko Przyrodnicze
Okolica charakteryzuje się użytkami rolnymi na dobrych glebach oraz lasami mieszanymi na wzniesieniach. W dolinie Piotrówki znajdują się Romanowskie Źródła, będące największym wywierzyskiem krasowym w Sudetach.
Historia
Żelazno jest jedną z najstarszych wsi w regionie, powstałą przed połową XIII wieku. Osada została założona na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych. W XV wieku wieś była własnością Pannwitzów, a w kolejnych stuleciach zmieniała właścicieli, pozostając jednak pod ich kontrolą.
Rozwój w XIX i XX wieku
W XIX wieku wieś rozwijała się, a w 1897 roku przez Żelazno przeprowadzono linię kolejową. W okresie II wojny światowej istniał tutaj oboz pracy. Po wojnie, Żelazno znalazło się w granicach Polski, a miejscowa ludność została wysiedlona.
Współczesność
Dziś Żelazno ma charakter rolniczy i jest siedzibą niewielkiej gromady. W miejscowości znajdują się niepubliczna szkoła podstawowa oraz gimnazjum. Komunikację drogową zapewniają dwie główne drogi, a także stacja kolejowa, której ruch pasażerski został wstrzymany w 2004 roku.
Zabytki
- Kościół par. pw. św. Marcina z XIV wieku
- Pałac Hoffmanna z końca XVIII wieku
- Wieża mieszkalna z końca XIV wieku
- Most kratowy z lat 1882–1883
Administracja
Po II wojnie światowej Żelazno weszło w skład gminy Kłodzko. W 1990 roku utworzono sołectwa jako jednostki pomocnicze gminy.
„`
