Zegar wodny (klepsydra)
Zegar wodny, znany również jako klepsydra, to urządzenie służące do pomiaru czasu poprzez kontrolowany przepływ wody przez otwór. Pomiar czasu oparty jest na poziomie wody w naczyniu, które może być napełniane lub opróżniane.
Opis
Pierwsze zegary wodne mogły przybierać formę dzbanów z otworami w dnie, działających na zasadzie klepsydry. W starożytnym Rzymie używano mis z otworami, które unosiły się w większych naczyniach, a woda z naczynia wpływała do misy, co pozwalało na odmierzenie czasu. Zegar Ktesibiosa był bardziej zaawansowany, wyposażony w system dźwiękowy i wizualny do sygnalizacji upływu godzin.
Historia
W starożytności czas mierzono również za pomocą zegarów słonecznych oraz wodnych, które nie były uzależnione od pory dnia czy warunków atmosferycznych. Najstarsze znane użycie zegara wodnego pochodzi z XVI wieku p.n.e. w Egipcie, a najstarszy zachowany egzemplarz datowany na około 1400 roku p.n.e. znaleziono w Górnym Egipcie.
Zegary wodne, szczególnie te zaprojektowane przez Ktesibiosa, zyskały popularność w Grecji i Rzymie. Po upadku cesarstwa kontynuowano ich użytkowanie na Bliskim Wschodzie. W historii znane były zarówno wielkie zegary w formie fontann, jak i przenośne wersje. W 807 roku perski władca podarował Karolowi Wielkiemu wyszukany srebrny zegar wodny.
W VI wieku zegary wodne zaczęły być konstruowane w Chinach, a w VIII wieku Liang Lingzan wprowadził innowacje, takie jak wychwyt, co umożliwiło precyzyjne regulowanie ich prędkości. Jednym z najbardziej znanych chińskich zegarów wodnych był zegar Su Songa, który miał 10 metrów wysokości i znajdował się w Kaifengu.
