Zdziar Wielki
Zdziar Wielki to wieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Staroźreby, nad rzeką Płonką. W okresie II RP była siedzibą gminy Staroźreby. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.
Nazwa
Nazwa wsi „zdziar” pochodzi od słowa oznaczającego 'obszar spalony, wypalony’. Wskazuje to na pierwotne usytuowanie miejscowości na terenie uzyskanym pod uprawę przez wypalanie lasu.
Historia
Zdziar Wielki został po raz pierwszy wzmiankowany w 1349 roku jako Zdzary. Od XIV wieku był własnością rodu Gozdawitów. W wyniku podziałów majątkowych wyłoniły się różne osady, z których obecnie cztery zachowały w nazwie „Zdziar”. W 1827 roku wieś liczyła 14 domów i 115 mieszkańców. W 1921 roku zamieszkiwało ją 238 osób, w tym 230 Polaków i 8 Żydów. W okresie międzywojennym była siedzibą gminy Staroźreby i miała szkołę powszechną.
Po II wojnie światowej we wsi funkcjonowała szkoła podstawowa, kółko rolnicze oraz ochotnicza straż pożarna. W 1950 roku miało miejsce rzekome cudowne zjawisko związane z figurką Matki Boskiej, które przyciągnęło tłumy, jednak zainteresowanie tym wydarzeniem szybko wygasło z powodu reakcji władz. Obecnie działa Ochotnicza Straż Pożarna, a także kaplica rzymskokatolicka należąca do parafii w Górze. W 2009 roku wieś miała 179 mieszkańców.
Ludzie związani z miejscowością
- Strogomir ze Zdziar herbu Gozdawa, prepozyt płocki
- Bolesław Zdziarski (1863–1931), działacz społeczny, właściciel majątku Zdziar Wielki
- Jan Staniszewski (1917–1988), artysta ludowy, rzeźbiarz
- Maria i Jerzy Kopczyńscy, artyści ludowi, rzeźbiarze
