Zarządzanie środowiskowe
Zarządzanie środowiskowe, zwane również zarządzaniem proekologicznym, to celowe działania mające na celu poprawę stanu środowiska naturalnego, które jest pod wpływem działalności człowieka. W przeciwieństwie do zarządzania ochroną środowiska, które dotyczy władzy publicznej, zarządzanie środowiskowe koncentruje się na planowaniu, organizowaniu, motywowaniu i kontrolowaniu działań w organizacjach, aby zminimalizować ich negatywny wpływ na środowisko.
Cele i zadania
Nadrzędnym celem zarządzania środowiskowego jest ochrona zasobów naturalnych dla przyszłych pokoleń. Do głównych zadań należą:
- Korekta negatywnych skutków działalności organizacji.
- Racjonalizacja wykorzystania zasobów naturalnych.
- Spełnienie oczekiwań środowiskowych klientów.
- Poprawa wizerunku i wyników finansowych organizacji.
Początki
Procedury zarządzania środowiskowego zostały po raz pierwszy opracowane przez Brytyjski Instytut Standaryzacji, w ramach normy BS 7750 w 1992 roku. Rozwiązania te stały się podstawą dla systemu EMAS oraz normy ISO 14000.
Główne aspekty
Zarządzanie środowiskowe uwzględnia różnorodne aspekty:
Aspekt etniczny
Dotyczy kulturowych i socjologicznych podejść społeczeństwa do ochrony środowiska, uwzględniając antropocentryzm i ekocentryzm.
Aspekt gospodarczy
Podkreśla znaczenie zasobów naturalnych dla gospodarki, zgodnie z teoriami ekonomicznymi.
Aspekt ekologiczny
Analizuje wpływ działalności ludzkiej na środowisko naturalne.
Standardy i koncepcje
Efektywne zarządzanie środowiskowe wymaga wdrożenia odpowiednich standardów. Najważniejszym systemem jest norma ISO 14001, która zyskuje na popularności w Polsce.
Kluczowe role w sektorach
Sektor publiczny
Odpowiada za regulacje prawne oraz raportowanie wpływu na środowisko, a także współpracę z sektorem prywatnym i cywilnym w celu zrównoważonego gospodarowania zasobami.
Sektor prywatny
Zajmuje się odzyskiwaniem zasobów naturalnych i zależy od dostępności tych zasobów. Osoby odpowiedzialne za zarządzanie muszą mieć umiejętności negocjacyjne.
Sektor cywilny
Reprezentuje interesy społeczności i dąży do wpływania na zarządzanie środowiskiem poprzez nacisk społeczny.
Wdrażanie systemu
Wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego składa się z trzech etapów:
- Etap I – Prace wstępne: Powołanie zespołu, wstępny przegląd środowiskowy.
- Etap II – Opracowanie: Szkolenia, dokumentacja procedur, analiza oddziaływania na środowisko.
- Etap III – Testowanie: Ocena zgodności działań oraz systemu z normami.
Podsumowanie
Zarządzanie środowiskowe odgrywa kluczową rolę w zrównoważonym rozwoju oraz ochronie zasobów naturalnych, integrując działania różnych sektorów społecznych i gospodarczych.
