Zapłonnik (Starter)
Zapłonnik, znany również jako starter, jest kluczowym elementem w układzie zapłonowym świetlówek z żarzoną katodą. Jego głównym zadaniem jest zapewnienie przepływu prądu przez około sekundę po włączeniu, a następnie rozłączenie obwodu. Podczas pracy świetlówki zapłonnik monitoruje jej działanie i inicjuje cykl zapłonu w przypadku przerwy w funkcjonowaniu.
Budowa i działanie
Elektromechaniczny zapłonnik działa na zasadzie neonówki, która posiada wewnętrzny styk zwierający się po nagrzaniu. Po włączeniu napięcia styk zapłonnika pozostaje rozwarty, a zapłonnik zachowuje się jak neonówka. Jarzący się gaz (neon lub ksenon) nagrzewa bimetal, który wygina się i zamyka styk, co powoduje zwarcie. To zjawisko umożliwia przepływ prądu, ograniczonego przez impedancję dławika i rezystancję elektrod świetlówki.
W wyniku tego procesu nagrzewają się elektrody lampy, co dodatkowo obniża napięcie zapłonu. Kiedy bimetal stygnie, wraca do pierwotnego stanu, rozwierając obwód elektryczny. To rozwarcie wywołuje gwałtowną zmianę natężenia prądu, generując siłę elektromotoryczną samoindukcji, która może osiągnąć kilkaset woltów. Napięcie to, dodane do napięcia sieci, wywołuje krótkotrwałe wysokie napięcie między elektrodami lampy, co inicjuje wyładowanie gazu. Jeśli zapłon nie nastąpi lub przepływ prądu zostanie przerwany, proces zapłonu powtarza się.
Ograniczenie zakłóceń
W zapłonniku znajduje się również kondensator o niewielkiej pojemności, podłączony równolegle do elektrod. Jego rolą jest ograniczenie amplitudy impulsu zapłonowego oraz wydłużenie czasu trwania impulsu. Działanie to przeciwdziała powstawaniu zakłóceń radiowych i zmniejsza zużycie styków.
Przyszłość zapłonników
Aktualnie tradycyjne zapłonniki elektromechaniczne są coraz częściej zastępowane przez nowoczesne układy elektroniczne, które oferują lepszą efektywność i niezawodność.
Kategoria: Oprawy oświetleniowe
