Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych to choroba wywoływana przez wirusy, bakterie, a rzadziej przez pierwotniaki, pasożyty i niektóre leki. Dotyczy opon mózgowo-rdzeniowych, a jej objawy mogą być poważne, prowadząc do stanu zagrożenia życia.
Epidemiologia
Zapadalność na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych jest zróżnicowana w różnych regionach. W krajach zachodnich rocznie występuje około 3 przypadków na 100 000 osób dla bakteryjnego zapalenia, a 10,9 dla wirusowego, które jest najczęstszą formą. W Brazylii zapadalność bakteryjna wynosi 45,8 na 100 000, a w Afryce Subsaharyjskiej nawet 500 na 100 000. Epidemie meningokokowego zapalenia występują w okresach suszy, a najczęstszymi patogenami są grupy A, B i C meningokoków.
Objawy
Objawy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych obejmują:
- Gorączkę
- Ból głowy
- Sztywność karku
- Wymioty
- Krwistoczerwoną wysypkę
Stan pacjenta może szybko się pogarszać, prowadząc do śpiączki i śmierci.
Leczenie
Rodzaje leczenia uzależnione są od czynnika etiologicznego:
- Przeciwwirusowe: gancyklowir, interferon
- Przeciwbakteryjne: ampicylina, cefalosporyny (np. ceftriakson), wankomycyna
- Przeciwgruźlicze: streptomycyna, rifampicyna
- Przeciwgrzybicze: amfoterycyna B, flukonazol
Immunoprofilaktyka
Dostępne szczepionki obejmują ochronę przed:
- Meningokokami
- Haemophilus influenzae typ B
- Pneumokokami
- Wirusem kleszczowego zapalenia mózgu
Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych są stosowane jedynie w niektórych krajach.
Zapobieganie
Profilaktyka obejmuje szczepienia i stosowanie antybiotyków w przypadku kontaktu z zakażonymi. Wiele krajów wprowadziło szczepienia przeciwko Haemophilus influenzae typ B, co znacząco zmniejszyło przypadki tej choroby wśród dzieci.
Historia
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych było znane już w starożytności. Pierwsze poważne epidemie odnotowano w XIX wieku. Wprowadzenie skutecznych terapii, takich jak penicylina, oraz szczepionek w XX wieku znacząco poprawiło rokowania pacjentów.
