|zdjęcie = Zamek Wołek.jpg
|opis zdjęcia = Zamek Wołek – fragment ruin
|alt zdjęcia =
|państwo = POL
|miejscowość = Kobiernice
|adres =
|typ budynku = zamek
|styl architektoniczny = gotyk
|architekt =
|inwestor =
|wysokość całkowita =
|wysokość do dachu =
|kondygnacje =
|powierzchnia użytkowa =
|rozpoczęcie budowy = połowa XIV w.
|ukończenie budowy =
|przebudowy = 1372-1433, 1433-1453
|zniszczono = koniec XV w.
|odbudowano =
|pierwszy właściciel = Jan I Scholastyk), oddzielonym od stoku naturalnym obniżeniem i zwanym przez miejscową ludność „Kopcem”. Założony został na planie półowalnym, z wykorzystaniem walorów obronnych szczytu. Zajmował teren około 35 na 45 metrów, otoczony był dwoma pierścieniami kamiennych murów. Mur wewnętrzny miał grubość ok. 2,5 m, wykonany był z kamienia z wątkami ceglanymi i wiązanym zaprawą wapienną, mur zewnętrzny był nieco cieńszy, a poza nim znajdowała się podwójna fosa. W północno-wschodnim narożu zamku znajdowała się baszta o wymiarach 5,2 na 8,8 m.
Zamek powstawał w trzech fazach. Początkowo – w XIV wieku – zniwelowano szczyt wzgórza na którym miał stanąć zamek, wykopano fosy i usypano wały obronne. Wzniesiono wówczas też budynek mieszkalny i bramę, która prawdopodobnie była wtedy drewniana. Druga faza przypada na lata 1372–1433, kiedy to rozbudowano budynek mieszkalny i dodano basztę w drugim narożu, oraz murowany budynek bramny. Trzecia faza rozbudowy wiąże się częściowo z osobą księcia Jana IV oświęcimskiego i przypada na lata 1433–1452. Powstał wówczas drugi pierścień murów razem z wieżą komunikacyjną i wieżą bramną. Rozpoczęto też wtedy budowę trzeciego, niepełnego obwodu murów.
Historia
Zamek Wołek zbudowany został jako strażnica graniczna w XIV w. przez księcia Jana I Oświęcimskiego, będącego lennikiem Czech. Zamek służyć miał jako strażnica graniczna księstwa oświęcimskiego, kontrolująca szlak przez Kotlinę Żywiecką na Węgry. Miał też służyć jako schronienie okolicznej ludności w razie wojny. Pierwsza wzmianka o tej budowli pochodzi z 1396, kiedy książę Jan III oświęcimski przekazał własność zamku swojej żonie. Książę jednak ponownie zaatakował, ale po nieskutecznej próbie odzyskania Oświęcimia, uciekł na zamek Wołek, na którym odbudował fortyfikacje. Ostatecznie ich warownia została zdobyta przez rycerzy królewskich dowodzonych przez Piotra Komorowskiego i Mikołaja Pieniążka z Witowic.
Piotr Komorowski, hrabia orawski i liptowski oraz wcześniejszy władca zamków na Orawie, został w roku 1474 pozbawiony swoich posiadłości przez króla Węgier Macieja Korwina za forsowanie królewicza polskiego Kazimierza na tron węgierski. Król polski Kazimierz Jagiellończyk wynagrodził mu tę stratę przyznaniem dóbr na Podbeskidziu, między innymi zamku Wołek. Z tego samego 1474 roku pochodzi ostatnia pisana wzmianka o zamku. Komorowski wszedł w tajne układy z królem Węgier, a możliwość wejścia posiadanych przez niego terenów we wpływy węgierskie stała się zagrożeniem dla Polski. Piotr Komorowski zmarł w 1476, a jego własność przeszła we władanie jego brata Mikołaja. Ten odmówił królowi Polski, oferującemu mu chęć kupna zamków. Kazimierz Jagiellończyk wysłał w 1477 wojsko pod dowództwem wojewody sandomierskiego Jakuba Dębińskiego, które po siedmiotygodniowym oblężeniu zdobyło zamki Komorowskiego. Król rozkazał spalić i zburzyć zamki w Żywcu i Barwałdzie. Zamek na Wołku został prawdopodobnie zburzony lub poważnie uszkodzony w czasie tej wyprawy.
Przypisy
Bibliografia
* Reyniak J., Średniowieczny zamek Wołek. Wstępne wyniki badań, [w:] Teki Krakowskie, 1997, T. 4, s. 87–98.
* Czechowicz B., Książęcy mecenat artystyczny na Śląsku u schyłku średniowiecza, Warszawa 2005, s. 522–524.
*
*
*
Kategoria:Kobiernice
Kategoria:Obiekty w Beskidzie Małym
Kategoria:Ruiny zamków w Polsce
Kategoria:Zamki Małopolski
Kategoria:Zamki w województwie śląskim
