Zakon Żebraczy
Zakon żebraczy, znany również jako zakon mendykancki, powstał w celu realizacji życia ewangelicznego i apostolskiego w ubóstwie, wzorując się na apostołach. Najwcześniejsze zakony żebracze, franciszkanie i dominikanie, pojawiły się w XIII wieku wokół charyzmatycznych postaci Franciszka z Asyżu i Dominika Guzmána.
Geneza historyczna
Zakony te powstały w kontekście reformy Kościoła, której celem było przywrócenie pierwotnej gorliwości wspólnot mniszych, takich jak benedyktyni i cystersi. Papież Innocenty III dążył do reformy poprzez wizytacje klasztorów i wspieranie nowych wspólnot.
Franciszek z Asyżu oraz Dominik Guzmán gromadzili wokół siebie wspólnoty, które łączyły życie w ubóstwie z działalnością ewangelizacyjną. Dominik dążył do stworzenia kolegium braterskiego, które miało na celu kontynuację działalności apostołów. Zakony te uzyskały zatwierdzenie papieskie: dominikanie w latach 1216-1217, a franciszkanie w 1223 roku.
Franciszkanie bazowali na jałmużnie jako źródle utrzymania, prowadząc działalność ewangelizacyjną, a ich konwenty zakładano w miastach. Dominikanie początkowo prowadzili wędrowne apostolstwo, a od 1240 roku przekształcili swoje klasztory w ośrodki duszpasterskie. W Polsce przykłady to kościoły dominikanów, takie jak Świętej Trójcy w Krakowie oraz bazylika św. Franciszka z Asyżu.
Zakony żebracze obejmują również karmelitów i augustianów, którzy w XIII wieku zostali uznani za mendykanckie. Karmelici otrzymali status zakonu mendykanckiego w 1247 roku, a augustianie w 1424.
Wykaz zakonów żebraczych
- bracia mniejsi (obserwanci)
- bracia mniejsi konwentualni
- bracia mniejsi kapucyni
- trzeci zakon regularny
- dominikanie
- augustianie-eremici
- augustianie rekolekci
- augustianie trzewiczkowi
- karmelici bosi
- karmelici trzewiczkowi
- trynitarze (bosi)
- mercedariusze
- bonifratrzy
- serwici
- minimi
- betlejemici
Podsumowanie
Zakony żebracze odegrały kluczową rolę w historii Kościoła katolickiego, łącząc życie w ubóstwie z misją ewangelizacyjną. Ich struktura i zasady działania wpłynęły na rozwój duchowości i organizacji kościelnych w średniowieczu.
