Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników Świętego Jana
Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników Świętego Jana, znany również jako joannici lub kawalerowie maltańscy, to katolicki zakon rycerski o międzynarodowym zasięgu. Jego historia sięga średniowiecznych bractw założonych podczas pierwszych wypraw krzyżowych, a z biegiem lat odgrywał on znaczącą rolę w Europie, zarówno w aspekcie militarnym, jak i medycznym.
Historia zakonu
Początki w Palestynie
Zakon powstał w 1070 roku przy szpitalu św. Jana Chrzciciela w Jerozolimie. W 1113 roku został oficjalnie uznany przez papieża Paschalisa II. Joannici, podobnie jak templariusze, przyjmowali rycerzy katolickich bez względu na narodowość, co nadało im międzynarodowy charakter.
Cypr, Rodos i Malta
Po utracie Jerozolimy zakon przeniósł się na Cypr, a następnie zajął Rodos, tworząc silne państwo zakonne. W 1530 roku kawalerowie osiedlili się na Malcie, gdzie zbudowali potężną flotę i port. Zakon był wielokrotnie atakowany przez Imperium Osmańskie, jednak przetrwał do 1798 roku, kiedy to został zajęty przez Napoleona.
Czasy współczesne
Po upadku Napoleona zakon stracił większość swoich dóbr, ale odbudował się, zakładając stowarzyszenia w Europie i USA. Obecnie zakonnicy dzielą się na różne kategorie, a zakon jest uznawany przez 103 kraje jako suwerenny podmiot prawa międzynarodowego.
Ustrój polityczny
Zakon jest kierowany przez Wielkiego Mistrza oraz Suwerenną Radę. W 1994 roku uzyskał status obserwatora przy ONZ. Jego działalność koncentruje się na pomocy humanitarnej oraz medycznej.
Kawalerowie maltańscy w Polsce
Joannici dotarli do Polski w XII wieku. Pierwsze komandorie powstały na Dolnym Śląsku, a ich działalność związana była z opieką nad chorymi i prowadzeniem szpitali. W XX wieku zakon został reaktywowany w Polsce, a aktualnie zrzesza około 160 członków.
Klasy i stopnie w zakonie
- Klasa pierwsza: Kawalerowie profesyjni
- Klasa druga: Kawalerowie i Damy w Posłuszeństwie
- Klasa trzecia: członkowie, którzy nie złożyli ślubów
Nazwy Zakonu
W literaturze zakon znany jest pod różnymi nazwami, takimi jak Szpitalnicy, Zakon Szpitalników św. Jana Jerozolimskiego, czy Kawalerowie Maltańscy. Obecna pełna nazwa to Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników Świętego Jana, z Jerozolimy, z Rodos i z Malty.
Eksterytorialne nieruchomości Zakonu
- Pałac Maltański w Rzymie
- Kościół Santa Maria del Priorato w Rzymie
- Fort św. Anioła na Malcie
