Zakład Naukowo-Wychowawczy Ojców Jezuitów w Chyrowie
Zakład Naukowo-Wychowawczy Ojców Jezuitów w Chyrowie, zlokalizowany w pobliżu Przemyśla, to placówka edukacyjna o statusie gimnazjum, działająca w latach 1886–1939. Uważana za jedno z czołowych męskich gimnazjów w Polsce w czasach II Rzeczypospolitej.
Historia
Zakład nawiązywał do tradycji Akademii Połockiej oraz Akademii Tarnopolskiej, prowadzonej przez jezuitów. Powstał z inicjatywy księży Mariana Ignacego Morawskiego i Henryka Jackowskiego. W 1883 roku jezuici zakupili majątek w Bąkowicach, a w 1886 roku otworzyli zakład. W 1918 roku był siedzibą kompanii Stanisława Maczka.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w 1925 roku gimnazjum uzyskało pełne prawa gimnazjów państwowych. W latach 20. funkcjonowało pod nazwą Konwikt św. Józefa w Chyrowie.
Budynki zaprojektował Antoni Łuszczkiewicz, a później Jan Zakrzewski. W pierwszych latach XX wieku rozbudowano zakład według planów Edgara Kovatsa, tworząc przestrzeń dla 400 uczniów.
Program nauczania
Nauczanie w zakładzie odpowiadało programowi klasycznych gimnazjów państwowych. Wprowadzano różnorodne przedmioty, w tym języki obce i zajęcia artystyczne. System zajęć nadobowiązkowych umożliwiał dostęp do edukacji dla mniej zamożnych uczniów.
System wychowawczy
Zakład charakteryzował się rygorystycznym systemem wychowawczym. Uczniowie żyli w dyscyplinie, a codzienny rozkład dnia obejmował lekcje, rekreację oraz ciszę nocną. Przewidziano również różne formy aktywności fizycznej, w tym spacery, łyżwy i kąpiele w rzece.
Dyrektorzy
- ks. Władysław Dzikiewicz
- ks. Jacek Stopka
- ks. Błażej Blajer
- Jan Beyzym
- Karol Rund
- Władysław Dzikiewicz
- Nikodem Biernacki
- Władysław Filar
- Adam Kozłowiecki
II wojna światowa i okres powojenny
W czasie II wojny światowej budynki zakładu były wykorzystywane jako koszary Armii Czerwonej oraz obozy jenieckie. Po wojnie Chyrów znalazł się poza granicami Polski, co uniemożliwiło reaktywację gimnazjum. Budynki funkcjonowały jako koszary wojskowe do 2004 roku.
W 1996 roku konsekrowano kaplicę zakładu jako cerkiew greckokatolicką. W 2018 roku w zabudowaniach dawnego kolegium wybuchł pożar.
