Zadrzewienia śródpolne
Zadrzewienia śródpolne to zbiorowiska roślinne, w skład których wchodzą grupy drzew i krzewów, takich jak brzozy, osiki, czy tarniny. Pełnią one istotne funkcje w ekosystemie, w tym ochronę przed erozją, wiatrem oraz stanowią habitat dla wielu gatunków zwierząt. Zadrzewienia korzystnie wpływają również na plony upraw rolnych, zwiększając plony zbóż o 5–20%, buraków cukrowych o 5–10%, a ziemniaków nawet o 20%.
Formy zadrzewień śródpolnych
Ze względu na układ drzew, zadrzewienia śródpolne można opisać w następujący sposób:
- Tworzą „wyspy środowiskowe” w krajobrazie rolniczym, z większym bogactwem gatunkowym ptaków niż na powierzchni lasu.
- Stanowią siedliska dla wielu gatunków roślin, grzybów i zwierząt, w tym gatunków chronionych.
- Zapewniają naturalnych wrogów szkodników upraw, co może znacząco redukować ich liczebność.
- Umożliwiają gniazdowanie ptakom oraz stanowią „stołówkę” dla ptaków zimujących.
- Działają jako ekologiczne korytarze migracyjne dla zwierząt.
- Stanowią schronienie dla zwierzyny w trudnych warunkach pogodowych.
- Większa różnorodność gatunków drzew i krzewów zwiększa stabilność ekosystemów rolniczych.
Dobór gatunków do zadrzewień śródpolnych
Wybierając gatunki do zadrzewień, należy stosować drzewa rodzime, unikając gatunków obcego pochodzenia, które mogą zaburzać równowagę ekologiczną. Gatunki powinny być dostosowane do lokalnych warunków glebowych i klimatycznych, a niewłaściwe sąsiedztwo roślin należy eliminować, aby zapobiec chorobom i szkodnikom.
Przykłady niezalecanych gatunków obcych:
- klon jesionolistny
- czeremcha amerykańska
- robinia akacjowa
- dąb czerwony
- mieszańce topoli kanadyjskiej
Zalecane gatunki do obsadzania:
- Cieki, oczka, drogi i miedze: olsza czarna, wierzba biała, jesion wyniosły, jarząb pospolity, czeremcha zwyczajna, brzoza brodawkowata, bez czarny, kalina koralowa.
- Grunty orne (gleby suche i piaszczyste): jarząb pospolity, brzoza brodawkowata, lipa drobnolistna, grusza pospolita.
- Grunty orne (gleby średnio ciężkie): dąb szypułkowy, jarząb pospolity, modrzew europejski, klon zwyczajny.
- Grunty orne (gleby ciężkie): dąb szypułkowy, jesion wyniosły, brzoza brodawkowata, klon polny.
