Wzmocnienie Negatywne w Warunkowaniu
Wzmocnienie negatywne to zjawisko w warunkowaniu, które polega na braku dotychczasowego wzmocnienia pozytywnego po bodźcu warunkowym. Ma na celu stworzenie odruchu negatywnego, który zapobiega reakcjom na wcześniej utrwalony bodziec. Wzmacnianie negatywne jest wykorzystywane w procesie wygaszania, aby porównać jego właściwości z warunkowaniem oraz w procesie różnicowania.
W naturalnym środowisku, warunkowanie negatywne umożliwia zwierzętom naukę poprzez prób i błąd oraz ogranicza generalizację bodźców otoczenia. Osobne określenie dla sytuacji, w której nie stosuje się wzmocnienia, podkreśla różnorodność warunków eksperymentalnych i upraszcza opis, eliminując zbędne szczegóły.
Znaczenie Wzmocnienia
Ważnym aspektem wzmocnienia negatywnego jest charakter wcześniej stosowanego wzmocnienia. Jeśli wcześniejsze wzmocnienie było przyjemne, takie jak podawanie pokarmu, zastosowanie wzmocnienia negatywnego zwykle prowadzi do zaniechania reakcji przez zwierzę. W przeciwnym przypadku, gdy wcześniejsze wzmocnienie miało charakter nieprzyjemny (np. dmuchanie w ucho), reakcja organizmu jest bardziej odporna na wygaszenie i utrzymuje się przez dłuższy czas.
Przykład Eksperymentu
W eksperymencie, gdy zapala się lampka, a mechanizm unosi psu łapę, następuje dmuchnięcie w ucho. Po kilku powtórzeniach, pies zaczyna opierać się zgięciu łapy, napinając mięśnie prostowniki. Zastosowanie wzmocnienia negatywnego, czyli zaprzestanie dmuchania, prowadzi do wyprostu kończyny po włączeniu lampki.
W przypadku braku widocznej reakcji, pojawia się efekt innej reakcji przeciwstawnej, związanej z procesami fizycznymi lub psychologicznymi. Zgodnie z definicją, pierwszy przypadek można interpretować jako karę, ponieważ liczba reakcji zwierzęcia maleje. Natomiast w drugim przypadku zaobserwujemy nagrodę, jako że reakcja jest stale powtarzana.
Literatura
- Jerzy Konorski, Integracyjna działalność mózgu, Warszawa 1969
