Wzmocnienie pozytywne
Wzmocnienie pozytywne to bodziec, który pojawia się w odpowiedzi na reakcję organizmu, prowadząc do powstania i utrzymania wyuczonej reakcji. Może występować w kontekście warunkowania klasycznego i instrumentalnego.
Warunkowanie klasyczne
W warunkowaniu klasycznym wzmocnienie jest równoważne bodźcowi bezwarunkowemu. Przykładem jest sytuacja, w której pies zaczyna się ślinić na widok zapalanej lampki po skojarzeniu jej z podawanym pokarmem. Aby reakcja ta była trwała, konieczne jest od czasu do czasu wzmocnienie poprzez podanie pokarmu.
Warunkowanie instrumentalne
W warunkowaniu instrumentalnym wzmocnienie, takie jak podawanie pokarmu, wspiera reakcję, która prowadzi do pożądanego rezultatu. Przykładowo, w klatce Skinnera zwierzę uczy się naciskać dźwignię, aby otrzymać pokarm. Liczba naciśnięć dźwigni zależy od kilku czynników:
- Poziom napędu: Im większy głód, tym więcej reakcji.
- Wielkość porcji: Większe porcje prowadzą do mniejszej liczby reakcji.
- Długość sesji: Więcej reakcji na początku sesji, a później może nastąpić spadek.
- Utrudnienia: Zmniejszenie porcji lub trudniejszy dostęp do dźwigni może zniechęcić zwierzę.
Aby zwiększyć liczbę reakcji w trakcie sesji, często stosuje się zmienne rozkłady wzmocnień. Mogą to być rozkłady o stałym odstępie czasu (np. wzmocnienie co dwie minuty) lub o stałej proporcji (np. wzmocnienie co piątą reakcję). Dla zwierzęcia są to zwykle rozkłady losowe, z powtarzającymi się maksymalnymi reakcjami w pobliżu oczekiwanego wzmocnienia.