Wybory do rad gmin w 1990 roku
Wybory do rad gmin, które miały miejsce 27 maja 1990 roku, były pierwszymi wyborami samorządowymi w Polsce po ich przywróceniu. Zostały zarządzone przez Prezesa Rady Ministrów Tadeusza Mazowieckiego, po 40-letniej przerwie, kiedy to samorząd terytorialny został zniesiony w 1950 roku.
Reforma samorządowa
Proces legislacyjny dotyczący reformy samorządowej rozpoczął się w styczniu 1990 roku. 8 marca tego samego roku Sejm uchwalił pakiet ustaw, w tym ustawę o samorządzie terytorialnym oraz ordynację wyborczą do rad gmin. W gminach do 40 tys. mieszkańców radnych wybierano w okręgach jednomandatowych, a w większych gminach zastosowano system proporcjonalny. Taki system wyborczy był wynikiem kompromisu pomiędzy różnymi ugrupowaniami politycznymi.
Struktura wyborów
W wyborach wzięło udział 2383 rad gmin, w tym:
- 1547 rad gmin
- 145 rad miejskich w miastach do 40 tys. mieszkańców
- 110 rad miejskich w miastach powyżej 40 tys. mieszkańców
- 574 rady gminno-miejskie
- 7 rad dzielnic Warszawy
Do obsadzenia było 52 037 mandatów, o które ubiegało się 147 389 kandydatów. Radnych wybierano w 47 997 okręgach wyborczych, z czego 47 254 były jednomandatowe.
Wyniki wyborów
Frekwencja wyborcza wyniosła 42,27%, z 26 925 267 uprawnionych do głosowania oddano 11 380 629 głosów. Oddano 337 754 głosy nieważne, a 50 radnych nie zostało wybranych. Najwyższą frekwencję (ponad 47%) odnotowano w gminach do 2 tys. mieszkańców, podczas gdy w gminach powyżej 100 tys. mieszkańców wyniosła ona tylko 39,8%.
Obóz „Solidarności” zdobył 47% mandatów, Polskie Stronnictwo Ludowe 6,5%, a kandydaci niezrzeszeni uzyskali 39% mandatów. Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej i Konfederacja Polski Niepodległej zdobyły mniej niż 1% mandatów.
