Wybory przedterminowe w Polsce
Wybory przedterminowe w Polsce są organizowane w celu wyboru organów samorządu terytorialnego lub nowego parlamentu oraz Prezydenta RP przed zakończeniem kadencji. Możliwość ich przeprowadzenia jest uregulowana przez odpowiednie ustawy.
Wybory wójta, burmistrza, prezydenta miasta
W przypadku opróżnienia urzędu wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, wybory są zarządzane przez Prezesa Rady Ministrów w formie rozporządzenia.
Wybory do organów stanowiących samorządu terytorialnego
Wybory te również zarządza Prezes Rady Ministrów. Najczęściej organizowane są po odwołaniu rady gminy w wyniku referendum. Przykłady wyjątków to:
- przedterminowe wybory do Rady Gminy Warszawa-Centrum w 2002 r.
- wybory do Rady Powiatu Wałbrzyskiego po włączeniu Wałbrzycha do powiatu wałbrzyskiego.
Wybory parlamentarne
Przedterminowe wybory parlamentarne są zarządzane przez Prezydenta RP w następujących przypadkach:
- uchwała Sejmu o skróceniu kadencji podjęta przez 2/3 posłów,
- nieotrzymanie ustawy budżetowej przez Prezydenta w ciągu 4 miesięcy od jej przedłożenia,
- brak wyłonienia nowej Rady Ministrów.
W przypadku dwóch ostatnich sytuacji, Prezydent nie może skrócić kadencji w stanie nadzwyczajnym.
Wybory prezydenckie
Przedterminowe wybory prezydenckie organizowane są przez Marszałka Sejmu, gdy urząd prezydenta staje się pusty z powodu:
- śmierci Prezydenta,
- rezygnacji Prezydenta,
- stwierdzenia nieważności wyboru Prezydenta,
- trwałej niezdolności Prezydenta do pełnienia funkcji,
- orzeczenia Trybunału Stanu o złożeniu Prezydenta.
Podsumowanie
Wybory przedterminowe w Polsce obejmują różne szczeble władzy, w tym wybory lokalne, parlamentarne oraz prezydenckie. Każdy z tych procesów ma swoje specyficzne regulacje i okoliczności, w jakich mogą być przeprowadzone.
