Wojskowa Służba Wewnętrzna (WSW)
Wojskowa Służba Wewnętrzna (WSW) istniała w Polsce w latach 1957–1990 jako instytucja kontrwywiadu wojskowego, odpowiedzialna za zapewnienie bezpieczeństwa Sił Zbrojnych PRL oraz utrzymanie dyscypliny wojskowej. Została powołana na mocy rozkazu ministra obrony narodowej z 10 stycznia 1957 roku, po likwidacji Głównego Zarządu Informacji MON.
Zakres działania WSW
Główne zadania WSW obejmowały:
- Walka z szpiegostwem, dywersją, terrorystycznymi aktami oraz innymi zagrożeniami dla sił zbrojnych.
- Wykrywanie przestępstw i zapobieganie ich popełnianiu.
- Prowadzenie dochodzeń w sprawach karnych w wojsku.
- Nadzór nad dyscypliną wojskową i regulaminowym zachowaniem żołnierzy.
WSW miała również uprawnienia do przeglądania dokumentów w jednostkach wojskowych oraz legitymowania i zatrzymywania żołnierzy podejrzanych o przestępstwa.
Struktura organizacyjna
Na początku istnienia, WSW składała się z kilku kluczowych jednostek:
- Szefostwo WSW z Oddziałem WSW w Warszawie.
- Zarządy WSW w okręgach wojskowych, w tym Pomorskim, Śląskim i Warszawskim.
- Oddział WSW Marynarki Wojennej oraz Zarząd WSW Wojsk Lotniczych.
W ciągu kolejnych lat struktura WSW ulegała zmianom, w tym utworzeniu nowych oddziałów i przekształceniom istniejących jednostek.
Liczebność i zmiany w WSW
W 1960 roku WSW liczyła 4230 żołnierzy, w tym 1348 oficerów. W miarę upływu czasu liczba ta wzrastała, szczególnie w okresie stanu wojennego oraz po 1986 roku, kiedy to WSW dysponowała ponad 16 tysiącami tajnych współpracowników.
Podsumowanie
Wojskowa Służba Wewnętrzna odegrała kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa i dyscypliny w Siłach Zbrojnych PRL. Jej działalność była ściśle związana z polityką i historią Polski Ludowej, w tym z represjami i kontrolą społeczną. WSW została rozwiązana w 1990 roku, a jej funkcje przejął nowy system bezpieczeństwa w Polsce.
