Wojna rosyjsko-turecka 1710–1711
Wojna pomiędzy Carstwem Rosyjskim a Imperium Osmańskim, będąca częścią III wojny północnej, miała miejsce w latach 1710–1711. Konflikt ten został zainicjowany po bitwie pod Połtawą, kiedy to król Szwecji Karol XII schronił się na terytorium tureckim. W celu wywołania wojny, Szwedzi prowadzili intrygi polityczne, a car Piotr I zintensyfikował swoje działania na południu, co doprowadziło do ogłoszenia wojny przez sułtana Ahmeda III 2 grudnia 1710 roku.
Przyczyny konfliktu
- Karol XII na terytorium tureckim planował nową ofensywę przeciw Rosji.
- Rosyjskie działania, takie jak rozbudowa umocnień i ataki na mołdawskie wojska, prowokowały Turcję.
- Sułtan ogłosił wojnę, żądając zwrotu Azowa i wycofania wojsk rosyjskich z Rzeczypospolitej.
Przebieg wojny
Rosja zawarła sojusz z hospodarami mołdawskim i wołoskim, a Turcy zorganizowali swoje wojska w dużej liczbie. W lutym 1711 roku rozpoczęła się wspólna wyprawa kozacko-tatarsko-polska celem wywołania powstania przeciw Rosjanom, jednak zakończyła się niepowodzeniem. W marcu 1711 roku armia turecka ruszyła na północ, a wojska rosyjskie pod dowództwem cara Piotra I przygotowywały się do konfrontacji.
Decydujące starcie miało miejsce nad rzeką Prut w lipcu 1711 roku, gdzie armia rosyjska została otoczona przez siły turecko-tatarskie. Po zaciętych walkach, 23 lipca 1711 roku, car Piotr I podpisał traktat prucki, który miał niekorzystne dla Rosji postanowienia, w tym zwrot Azowa i ograniczenie wpływów w Rzeczypospolitej.
Skutki wojny
- Rosja musiała zwrócić Turcji Azow i zburzyć umocnienia nad Morzem Azowskim.
- Rosja zrzekała się zwierzchnictwa nad Kozaczyzną Zaporoską.
- Car nie wykonał postanowień traktatu, co prowadziło do napięć z Turcją.
Dalsze wydarzenia
W 1712 roku renegocjowano traktat prucki, jednak Rosjanie zwlekali z opuszczeniem Rzeczypospolitej, co doprowadziło do wznowienia konfliktu. W 1713 roku miała miejsce incydent z „kalabalik” w Benderach, po czym podjęto rozmowy pokojowe, które zakończyły się traktatem adrianopolskim w lipcu 1713 roku.
Epilog
Ostatnie próby interwencji w Rzeczypospolitej podjęto w 1713 roku z udziałem Stanisława Leszczyńskiego, jednak konflikt nie przyniósł oczekiwanych rezultatów, a Turcja ostatecznie potwierdziła postanowienia traktatu karłowickiego w 1714 roku.
