Wojna o Chaco
Wojna o Chaco (1932-1935) była konfliktem zbrojnym pomiędzy Paragwajem a Boliwią, dotyczącego obszaru Gran Chaco, który był błędnie uważany za bogaty w ropę naftową. Konflikt miał swoje korzenie w chęci obu krajów do uzyskania dostępu do rzeki Paragwaj oraz spekulacjach dotyczących zasobów naturalnych regionu.
Przyczyny konfliktu
- Gran Chaco jako strategiczny obszar dla obu krajów.
- Boliwia pozbawiona dostępu do morza po wojnie o Pacyfik.
- Odkrycia ropy w Andach, które prowadziły do spekulacji o bogactwach Chaco.
- Brak rezultatów w międzynarodowym arbitrażu oraz wcześniejsze potyczki graniczne.
Działania wojenne
Obie strony stanęły przed wieloma trudnościami związanymi z warunkami terenowymi, takimi jak bagna, lasy i brak dróg. Mimo początkowej przewagi Boliwii w powietrzu, Paragwajczycy, dzięki lepszemu dostosowaniu się do trudnych warunków, zaczęli odnosić sukcesy. Paragwaj, pomimo braku wystarczających funduszy, skutecznie wykorzystywał zdobyczny sprzęt boliwijski.
Strategie wojskowe
Dowódca Boliwii, gen. Hans Kundt, stosował europejskie taktyki, które okazały się nieskuteczne w konfrontacji z innowacyjną strategią Paragwajczyków, dowodzonych przez gen. José Félixa Estigarribię. Estigarribia używał znajomości terenu do manewrowania i okrążania przeciwnika.
Koniec wojny
Wojna zakończyła się 10 czerwca 1935 roku zawieszeniem broni, a ostateczny traktat pokojowy podpisano 21 lipca 1938 roku. Międzynarodowy arbitraż przyznał Paragwajowi większość spornego terytorium, a Boliwia otrzymała jedynie wąski, nieużyteczny korytarz do rzeki Paragwaj.
Straty i mobilizacja
Wojna trwała 1095 dni, a obie strony poniosły ogromne straty:
- Paragwaj: 140 000 zmobilizowanych żołnierzy, straty od 31 500 do 36 000 zabitych, 2500-4000 wziętych do niewoli.
- Boliwia: 210 000-250 000 zmobilizowanych żołnierzy, straty 52 400-60 000 zabitych, 17 000-23 250 wziętych do niewoli.
Wojna okazała się tragicznym przelewem krwi, a mirage naftowego bogactwa, które było jednym z powodów konfliktu, okazało się iluzją. Ostatecznie, obie strony poniosły ogromne straty finansowe i ludzkie, co doprowadziło do znacznego wyczerpania zasobów państwowych.
