Województwo środkowopomorskie – nazwa projektu województwa w Polsce, w podobnych granicach do województwa koszalińskiego z lat 1950–1975. Projekt zakładał utworzenie województwa z siedzibą wojewody w Koszalinie, a sejmiku województwa w Słupsku.
W 1. kwartale 2000 roku przeprowadzono badania na próbie 2483 mieszkańców byłego województwa koszalińskiego (1975–1998) i 2316 mieszkańców byłego województwa słupskiego, które wskazywały, że 75 procent (badanych) mieszkańców chciało województwa środkowopomorskiego i opowiadało się za nim.
Ośrodkami utworzenia nowego województwa były samorządy dwóch największych miast, czyli Koszalina i Słupska. W 2006 roku przedstawiciele wszystkich samorządów powiatów lęborskiego, bytowskiego, wałeckiego i złotowskiego wyrazili sprzeciw wobec projektu przyłączenia do nowego województwa. Przedstawiciele samorządów gmin powiatów złotowskiego i wałeckiego potwierdzili, że 8-letnie funkcjonowanie w ramach istniejących województw: wielkopolskiego i zachodniopomorskiego, przyniosło pozytywne efekty dla rozwoju lokalnych społeczności, nastąpiła już pełna integracja społeczna oraz gospodarcza. Przeciwne zmianom jest też Stowarzyszenie Osób Narodowości Kaszubskiej, argumentując, iż województwo pomorskie w obecnych granicach jednoczy historyczne Kaszuby w całość.
Zdaniem przeciwników projektu, tworzenie województwa środkowopomorskiego miałoby służyć tylko zaspokojeniu egoistycznych ambicji słupsko-koszalińskich elit politycznych. Przeciwnicy zwracali uwagę także na mały budżet nowego województwa, uniemożliwiający przeprowadzanie większych inwestycji.
Odniesienia historyczne
Podobna jednostka administracyjna istniała już w latach 1950–1975 pod nazwą województwo koszalińskie. W roku 1975 jej obszar podzielono między województwa słupskie, koszalińskie i pilskie.
Województwo środkowopomorskie miało nawiązywać do istniejącej w XIX wieku rejencji koszalińskiej, na terenie niemieckiej prowincji Pomorze. Jednostka ta jednak nie obejmowała ziem obecnych: powiatów złotowskiego, drawskiego, wałeckiego i człuchowskiego, które należały do rejencji pilskiej, a obejmowała ziemie powiatu lęborskiego. W skład całej prowincji Pomorze oprócz wspomnianych rejencji koszalińskiej i pilskiej wchodziła jeszcze rejencja szczecińska.
Reforma administracyjna z 1 stycznia 1999 roku przywróciła podział administracyjny państwa zbliżony do tego z roku 1975, jednak z liczbą województw ustaloną na 16, rezygnując z utworzenia regionu środkowopomorskiego, łącząc Pomorze Zachodnie. Argumentami za odrzuceniem tego regionu podczas sejmowych negocjacji w 1998 były: słabe notowania gospodarcze w porównaniu z innym pierwotnie planowanym do usunięcia województwem świętokrzyskim (Jerzy Madej, UW), potencjalne osłabienie sąsiedniego województwa zachodniopomorskiego i brak woli mieszkańców byłego województwa słupskiego (Tadeusz Syryjczyk, UW) oraz sprzeciw parlamentarzystów gdańskich (Krzysztof Majka, AWS).
Historia inicjatyw
; lipiec 1998: Protesty grupy mieszkańców środkowego Pomorza (głównie w Koszalinie), sprzeciwiających się podziałowi państwa na 12, 15 oraz 16 województw
; maj 2002: Projekt ustawy o powołaniu województwa środkowopomorskiego; nie trafia pod obrady Sejmu, zgłaszający go poseł SLD Edward Wojtalik omal nie zostaje usunięty z szeregów swojego ugrupowania
; lipiec 2002: Powstaje kolejny projekt utworzenia nowego województwa, tym razem z inicjatywy Samoobrony; również nie trafia pod obrady
; czerwiec 2003: Uruchomienie procedury utworzenia województwa środkowopomorskiego w ramach inicjatywy obywatelskiej – motorem działań jest stowarzyszenie Integracja dla rozwoju
; sierpień 2003: Przyjęcie informacji przez marszałka Sejmu o utworzeniu Obywatelskiego Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej; rozpoczyna się trzymiesięczny okres zbierania podpisów pod projektem
; 29 grudnia 2003: Projekt ustawy podpisany przez 136 tysięcy obywateli (27 tysięcy z terenów byłego województwa słupskiego) trafił do sejmu
; 18 marca 2004: W Sejmie odbywa się pierwsze czytanie projektu ustawy o utworzeniu nowego województwa, decyzją posłów projekt skierowany do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej
; sierpień 2004: Zbieranie podpisów pod poparciem powstania województwa środkowopomorskiego
; 13 kwietnia 2005: Rząd w oficjalnym stanowisku upoważnia ministra spraw wewnętrznych i administracji do reprezentowania rządu w sprawie projektu w toku prac parlamentarnych oraz wskazując uwagę na „szczególną ochronę konstytucyjnych praw społeczności lokalnych i regionalnych do udziału w sprawowaniu władzy publicznej” rekomenduje Sejmowi przeprowadzenie referendum na obszarze obejmującym teren proponowanego województwa. Lokalne środowiska nie widzą potrzeby dokonywania podziału województwa.
; 8 grudnia 2005: Do laski marszałkowskiej wpłynął Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa
; 14 lutego 2006: Skierowano do 1. czytania na posiedzeniu Sejmu Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa oraz Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa.
; 23 lutego 2006: Oba projekty Sejm skierował do prac w komisjach.
; 2 marca 2006: Rada Ministrów opowiedziała się przeciwko projektowi powstania nowego województwa ze względu na mający nastąpić w wyniku tego znaczący wzrost kosztów funkcjonowania administracji
; 13 marca 2006: Podczas otwartej debaty w złotowskim domu kultury przedstawiciele wszystkich samorządów powiatu złotowskiego, jak również zdecydowana większość przedstawicieli społeczności lokalnej – uczestników dyskusji, wyrazili swój sprzeciw wobec projektu przyłączenia powiatu złotowskiego do województwa środkowopomorskiego. Tydzień później, podczas wspólnego spotkania w Jastrowiu podobną deklarację odnośnie do swych jednostek terytorialnych złożyli przedstawiciele wszystkich samorządów powiatów wałeckiego i złotowskiego.
; maj 2006: Prezydent Lech Kaczyński opowiedział się przeciw utworzeniu nowego województwa.
; 10 października 2007: Premier Jarosław Kaczyński zapowiedział, że sprawa powstania województwa środkowopomorskiego podjęta zostanie po wyborach.
; 24 października 2007: Premier Donald Tusk podczas wystąpienia w sejmie stwierdził, iż nie przewiduje inicjatywy utworzenia województwa środkowopomorskiego i że zmiany granic województw w tej części Polski nie byłyby czymś pożądanym.
; 18 grudnia 2007: Komitet obywatelski otrzymał pismo od Marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego, w którym informuje, że sejm VI kadencji nie zajmie się sprawą utworzenia województwa środkowopomorskiego.
; 1 lutego 2009: Na kongresie w Krakowie PiS opowiedziało się za mocnymi samorządami, wzmocnieniem władzy wojewodów oraz utworzeniem dwóch nowych województw: środkowopomorskiego (ze stolicą w Koszalinie) i warszawskiego.
; 20 maja 2012: Prezes PiS Jarosław Kaczyński opowiedział się, w czasie spotkania z mieszkańcami Koszalina, za utworzeniem województwa środkowopomorskiego z dwiema stolicami. Obiecał, że po dojściu PiS do władzy sprawa utworzenia nowego województwa zostanie szybko podniesiona.
; 26 września 2015: Podczas spotkania w Akademickim Klubie Obywatelskim im. Lecha Kaczyńskiego w Poznaniu, prezes PiS ponownie zaproponował utworzenie województw środkowopomorskiego oraz warszawskiego, w kontekście zbliżających się wyborów parlamentarnych.
; 17 lutego 2016: MSWiA powiadomiło o rezygnacji z planów utworzenia województwa środkowopomorskiego.
; 5 sierpnia 2020: Po kampaniach wyborczych, w których PiS ponownie deklarował poparcie dla utworzenia województwa środkowopomorskiego i zwycięstwie tej partii w wyborach parlamentarnych i prezydenckich, stowarzyszenia przedsiębiorców regionu środkowopomorskiego skierowały list do władz krajowych pytając o realizację obietnic wyborczych.
Obszar
Powiat lęborski był wymieniony w projekcie obywatelskim, projekt poselski pozostawiał ten powiat w województwie pomorskim.
