Wody artezyjskie
Wody artezyjskie to podziemne wody występujące pod ciśnieniem hydrostatycznym, które mogą samoczynnie wypływać na powierzchnię ze studni. Ich obecność jest najczęściej związana z nieckowatym układem warstw skalnych oraz istnieniem warstwy nieprzepuszczalnej, co sprawia, że są mniej narażone na zanieczyszczenia niż wody gruntowe.
Wody artezyjskie zazwyczaj występują w tzw. niecce artezyjskiej, gdzie znajdują się w warstwach wodonośnych pod skałami nieprzepuszczalnymi. Występowanie tych wód może być również związane z uskokami i systemami szczelin skalnych. Odwiert w wyższych warstwach skalnych powoduje podniesienie słupa wody ponad powierzchnię, co skutkuje wypływem wody, np. w studni artezyjskiej. W przypadku naturalnego wypływu wód powstaje źródło artezyjskie. Wody subartezyjskie to z kolei te, w których słup wody nie sięga powierzchni.
Nazwa „artezyjskie” wywodzi się od regionu Artois we Francji, gdzie w 1126 roku zbudowano pierwszą studnię artezyjską, chociaż techniki korzystania z tych wód były znane już wcześniej w Syrii i Egipcie.
Najważniejsze miejsca występowania wód artezyjskich
- W Polsce:
- Niecka Mazowiecka
- Niecka Łódzka
- Na świecie:
- Wielki Basen Artezyjski (Australia)
- Basen Dakoty (USA, pow. ok. 39 tys. km²)
- Północna Afryka
- Basen Paryski (Francja)
- Basen Londyński (Wielka Brytania)
Przypisy
Bibliografia
Kategoria: Hydrogeologia
