Reklama
Dzisiaj jest 10 stycznia 2025 r.
Chcę dodać własny artykuł
Reklama
Reklama
Reklama

Włodzimierz Zonn

|commons = Category:Włodzimierz Zonn
|wikicytaty = Włodzimierz Zonn
|doktorat data = 1935
|doktorat uczelnia = Uniwersytet Wileński
|doktorat dyscyplina = astronomia
|habilitacja data = 1948
|habilitacja dyscyplina = astrofizyka obserwacyjna
|habilitacja uczelnia = Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
|profesura data = 1962
|funkcja = Dyrektor
|instytucja typ = Instytut
|instytucja nazwa = Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego
|od = 1950
|do = 1975
|poprzednik =
|następca =
|2 funkcja = Prezes Zarządu
|2 instytucja typ = Stowarzyszenie
|2 instytucja nazwa = Polskie Towarzystwo Astronomiczne
|2 od = 1952
|2 do = 1955 i 1963–1973
|2 poprzednik = Eugeniusz Rybka (w 1952) i Antoni Opolski (w 1963)
|2 następca = Stefan Piotrowski (w 1956) i Jerzy Stodółkiewicz (w 1973)
}}
Włodzimierz Zonn (ur. 14 listopada 1905 w Wilnie, zm. 28 lutego 1975 w Warszawie) – polski astronom, współtwórca warszawskiej szkoły astronomicznej.

Reklama

Życiorys

Pochodzenie i kariera

Włodzimierz Zonn urodził się w rodzinie kurlandzkich Niemców jako syn Karola (dyrektora węzła kolejowego) i Elżbiety, z domu Ruppel. Miał dwóch braci: Grzegorza (ur. 1900) i Aleksandra (ur. 1902), który został księdzem katolickim oraz siostrę Marię (1903–1937), romanistkę, żonę malarza Eugeniusza Briańskiego. Uczęszczał do szkół w różnych miastach Rosji. Uczył się m.in. w rosyjskiej szkole kadetów w Pskowie. Język polski przyswoił sobie w wieku 16 lat. W 1924 zdał egzamin dojrzałości jako ekstern przed komisją Kuratorium Okręgu Szkolnego w Wilnie. W latach 1925–1931 studiował na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Stefana Batorego (USB) w Wilnie. Astronomii uczył go prof. Władysław Dziewulski. Magisterium uzyskał w 1931, a doktorat obronił w 1935 na podstawie pracy relacjonującej wyniki fotograficznych obserwacji 4 gwiazd zmiennych w gwiazdozbiorze Jaszczurki (opublikowanej w 1933 w Bulletin de l’Observatoire Astronomique de Vilno). Od 1 września 1938 pracował w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego i prowadził obserwowacje w obserwatorium na szczycie Pop Iwan. Po oswobodzeniu z obozu przebywał krótko w Paryżu. We wrześniu 1945 powrócił do Warszawy i prowadził wykłady z astronomii ogólnej na Uniwersytecie Warszawskim (UW) oraz fizyki i matematyki na Politechnice. W 1946 opublikował skrypt Astronomia ogólna, przygotowany podczas uwięzienia w oflagu. Wydanie ponowiono w 1949. W 1947 otrzymał stypendium Instytutu Szwedzkiego, które umożliwiło mu staż w Obserwatorium Sztokholmskim w Saltsjöbaden pod kierunkiem Bertila Lindblada. W Obserwatorium Sztokholmskim zebrał bogaty materiał spektroskopowy, którego analiza posłużyła mu za podstawę pracy habilitacyjnej. Habilitował się w 1948 na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu na podstawie pracy pt. „O przesunięciach linij w widmie δ Cephei”. W 1962 został powołany na stanowisko profesora zwyczajnego. Był również prezesem Polskiego Towarzystwa Astronomicznego (16 grudnia 1952 – 16 grudnia 1955 i 19 września 1963 – 12 lutego 1973). Popierał zakup teleskopu systemu Schmidta-Cassegraina średnicy 90 cm do Obserwatorium Astronomicznego UMK w Piwnicach. Od 1962 przewodniczył Komitetowi Astronomii PAN. W czerwcu 1968 wszedł w skład Komitetu Honorowego oraz Komitetu Przygotowawczego obchodów 500 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika.
Włodzimierz Zonn był obserwatorem gwiazd zmiennych i specjalistą w dziedzinie astronomii gwiazdowej (analizy rozmieszczenia, kinematyki gwiazd i materii międzygwiazdowej), a także w zakresie astronomii pozagalaktycznej i statystyki astronomicznej. Przez całe życie zawodowe angażował się w popularyzację astronomii. W 1966 otrzymał Nagrodę „Problemów” za osiągnięcia w dziedzinie popularyzowania astronomii.
Zmarł z powodu nowotworu płuc. On i jego żona Elwira Milewska-Zonn (1932–2001) są pochowani na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja 60, miejsce 79).

Życie prywatne

Po raz pierwszy ożenił się z pochodzącą z wileńskiej żydowskiej rodziny kupieckiej Rachelą, z domu Zarecką (1903–1948). W 1949 ożenił się z Krystyną z domu Zgorzelską (1927–2006), socjolożką i romanistką, więźniarką niemieckiego obozu koncentracyjnego Ravensbrück. Jego żoną była później Elwira Milewska-Zonn, współautorka kilku jego książek, tłumaczka języka rosyjskiego.
Formalnie był ewangelikiem, ale faktycznie agnostykiem, co nie przeszkadzało mu interesować się religią. Miał lewicowe poglądy polityczne.
W 1974 podpisał List 15, w sprawie sytuacji Polaków w ZSRR, czym naraził się władzom Uniwersytetu Warszawskiego posłusznym Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Z tego powodu, rok później, gdy zmarł, na Bramie Głównej Uniwersytetu Warszawskiego nie umieszczono jego nekrologu ani czarnej flagi – wbrew obowiązującemu zwyczajowi
* Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)

Reklama

Upamiętnienie

Od września 1983 Polskie Towarzystwo Astronomiczne wyróżnia wybitnych popularyzatorów astronomii, wręczając im numerowane medale im. Włodzimierza Zonna. Medal numer 0 wręczono wdowie po nim Elwirze Milewskiej-Zonn. Medalem numer 1 odznaczono Stanisława Brzostkiewicza.

Książki

* 1946: Astrofizyka ogólna,
* 1950: O Słońcu na Ziemi, seria „Biblioteka Fizyczno-Astronomiczna”.
* 1957: Astronomia gwiazdowa, wspólnie z Konradem Rudnickim, PWN.
* 1965: Astronomia dziś i wczoraj – tom 24 serii wydawniczej „Omega”, Warszawa.
* 1966: Astronomia, wspólnie z Elwirą Milewską, Nasza Księgarnia, Warszawa.
* 1968: Kosmologia współczesna, tom 101 serii wydawniczej „Omega”, PWN, Warszawa.
* 1974: Astronomia z perspektywy czasu, „Wiedza Powszechna”.
* 1975: Galaktyki i kwazary, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Przypisy


}}

Linki zewnętrzne

* .
* [https://fototeka.fn.org.pl/pl/strona/wyszukiwarka/zaawansowana/info/1/1.html?out=tile&adv%5Bosoba%5D%5B%5D=zonn&type=tile#855804913 Zdjęcie] Włodzimierza Zonna i Stanisława Latałły w Filmotece Narodowej Fototeka.
* .
Kategoria:Absolwenci Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
Kategoria:Astronomowie upamiętnieni nazwami nagród
Kategoria:Polscy uczeni upamiętnieni nazwami nagród
Kategoria:Członkowie Komitetu Astronomii PAN
Kategoria:Jeńcy Oflagu VII A Murnau
Kategoria:Kurlandzka szlachta
Kategoria:Laureaci Nagrody „Problemów”
Kategoria:Ludzie urodzeni w Wilnie
Kategoria:Ludzie związani z Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
Kategoria:Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
Kategoria:Pochowani na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie
Kategoria:Polacy pochodzenia niemieckiego
Kategoria:Polscy astronomowie XX wieku
Kategoria:Polscy popularyzatorzy astronomii
Kategoria:Polscy redaktorzy naczelni
Kategoria:Polscy wolnomularze
Kategoria:Prezesi Polskiego Towarzystwa Astronomicznego
Kategoria:Sygnatariusze Listu 15
Kategoria:Urodzeni w 1905
Kategoria:Wykładowcy Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego
Kategoria:Zmarli w 1975

Reklama
Reklama