Władysław Jabłonowski – Życiorys i Działalność
Władysław Jabłonowski (1865-1956) był polskim krytykiem literackim, nowelistą i politykiem. Urodził się w Żabokrzyczu na Podolu, a zmarł w Sopocie. Był posłem na Sejm Ustawodawczy oraz senatorem I, II i III kadencji z ramienia Związku Ludowo-Narodowego.
Wykształcenie i Wczesne Życie
Jabłonowski był synem lekarza Juliana i Marii z książąt Woronieckich. Ukończył gimnazjum w Białej Cerkwi, a następnie studiował nauki przyrodnicze na Politechnice Lwowskiej. Kontynuował edukację na uniwersytetach w Genewie, Paryżu i Lipsku, uzyskując stopień licencjata z nauk społecznych.
W latach 1894-1895 był zesłany do Orenburga za kontakty z rewolucjonistami rosyjskimi. Po powrocie do Polski, aktywnie angażował się w działalność polityczną, m.in. jako przewodniczący Towarzystwa „Polonia” w Genewie oraz współzałożyciel Ligi Narodowej.
Działalność Polityczna i Społeczna
- W latach 1909-1912 był posłem w III Dumie Państwowej.
- W 1918 roku został członkiem Rady Stanu.
- Od 1919 do 1922 zasiadał w Sejmie, a następnie w Senacie II RP.
- Wspierał współpracę z Watykanem, a w 1926 zrealizował misję dyplomatyczną dla Augustyna Hlonda.
Jabłonowski był krytykiem Piłsudskiego, szczególnie w kontekście jego działań militarnych. W czasie II wojny światowej mieszkał w Warszawie, a po powstaniu warszawskim w Olesinie, by ostatecznie osiedlić się w Sopocie.
Działalność Literacka
Jako krytyk literacki, Jabłonowski badał historię literatury rosyjskiej oraz psychologiczne aspekty poezji Słowackiego. Współpracował z wieloma czasopismami i publikował artykuły oraz książki, w tym:
- Guy de Maupassant (1893)
- Dwie kultury. Studya historyczno-literackie (1913)
- Amica Italia. Rzecz o faszyzmie (1926)
Jabłonowski był również uznawanym nowelistą, autorem zbioru nowel W zatoce śmierci (1899) oraz pamiętników Z biegiem lat (1939) i Krótkiego życiorysu (1944).
Pochówek
Władysław Jabłonowski spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
