Wittenberga – Miasto Lutra
Wittenberga (niem. Lutherstadt Wittenberg) to miasto powiatowe w Saksonii-Anhalt, nad Łabą. Jest znane jako centrum reformacji, związane z działalnością Marcina Lutra. W 1996 roku zabytki związane z Lutrem i Melanchtonem wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Geografia i Klimat
Wittenberga leży ok. 70 km na północny wschód od Lipska, w otoczeniu Dessau-Roßlau, Fläming, Dübener Heide i Elbe-Elster. Średnia roczna temperatura wynosi 8,7 °C, a roczna suma opadów to około 563 mm, z największymi opadami w maju, czerwcu i sierpniu.
Podział administracyjny
W granicach miasta wyróżnia się dzielnice: Stare Miasto, Teuchel, Labetz, Kleinwittenberg, Wiesigk, Piesteritz i inne.
Historia
Wittenberga była zamieszkana już od około 10 000 lat. W XII wieku miasto zostało podbite przez Albrechta Niedźwiedzia. W 1293 roku Wittenberga uzyskała prawa miejskie. Rozwój miasta związany był z położeniem na szlakach handlowych i działalnością polityczną władców askańskich.
Reformacja
W 1502 roku Fryderyk III założył uniwersytet, który przyciągnął wielu uczonych. Marcin Luter przybył do Wittenbergi w 1508 roku, a jego działalność doprowadziła do reformacji. W 1517 roku opublikował 95 tez przeciwko handlowi odpustami, co stało się początkiem ruchu reformacyjnego w Europie.
XVII–XVIII wiek
Podczas wojny trzydziestoletniej Wittenberga przetrwała ataki, ale wiele okolicznych miejscowości zostało zniszczonych. W XVIII wieku miasto stało się garnizonem wojskowym. Po wojnach napoleońskich Wittenberga znalazła się pod panowaniem pruskim, co wpłynęło na rozwój przemysłowy.
W granicach Prus i Niemiec
Po kongresie wiedeńskim w 1815 roku Wittenberga przeszła pod panowanie pruskie. W XIX wieku miasto przeżywało rozkwit gospodarczy i kulturowy, a także dbało o pamięć o reformacji. W 1922 roku oficjalnie zmieniono nazwę na Lutherstadt Wittenberg.
Demografia i Gospodarka
Miasto rozwija się gospodarczo w obszarach przemysłu maszynowego, metalowego, spożywczego i elektrotechnicznego. Wittenberga staje się również miejscem turystyki religijnej i historycznej.
Zabytki
- Zespół zamkowy z kościołem zamkowym, miejscem spoczynku Lutra i Melanchtona
- Renesansowy ratusz oraz kościół NMP z dziełami Lucasa Cranacha
- Dom Lutra i dom Melanchtona przekształcone w muzea
Osoby związane z miastem
- Marcin Luter – inicjator reformacji
- Filip Melanchton – teolog i reformator
Współpraca
Miasto ma partnerstwa z miejscowościami w Węgrzech, Niemczech, Danii i USA.
Podsumowanie
Wittenberga, jako kolebka reformacji, odgrywa kluczową rolę w historii religii i kultury europejskiej. Miasto łączy bogate dziedzictwo z nowoczesnym rozwojem, przyciągając turystów i mieszkańców.
