Witamina B3

Witamina B₃ (Niacyna)

Witamina B₃, znana również jako niacyna lub kwas 3-pirydynokarboksylowy, jest istotnym składnikiem odżywczym dla organizmu. Obejmuje dwa związki: kwas nikotynowy i jego amid (nikotynamid). Niacyna odgrywa kluczową rolę w metabolizmie i jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Rola w organizmie

Niacyna uczestniczy w:

• syntezie i rozkładzie węglowodanów, kwasów tłuszczowych oraz aminokwasów;
• produkcji energii oraz tworzeniu krwinek czerwonych;
• regulacji poziomu cholesterolu;
• poprawie funkcji układu nerwowego.

Zapotrzebowanie dietetyczne

Zalecane dzienne spożycie niacyny wynosi:

• 2–12 mg dla dzieci;
• 14 mg dla kobiet;
• 16 mg dla mężczyzn;
• 17–18 mg dla kobiet w ciąży i karmiących.

Górna granica dla dorosłych wynosi 35 mg dziennie.

Objawy niedoboru i ich skutki

Niedobór niacyny może prowadzić do:

• osłabienia metabolizmu;
• pelagry, objawiającej się jako zespół 4D (zapalenie skóry, biegunka, otępienie, śmierć);
• problemy z układem pokarmowym oraz objawy psychiatryczne.

Wpływ na regulację cholesterolu

Niacyna zmniejsza poziom lipoprotein VLDL (złego cholesterolu) i zwiększa HDL (dobrego cholesterolu). Badania wykazały, że stosowanie niacyny może redukować ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, jednak w niektórych przypadkach może zwiększać ryzyko udarów.

Źródła niacyny

Niacyna znajduje się w produktach roślinnych i zwierzęcych, takich jak:

• mięso;
• orzechy;
• ziarna zbóż;
• kawa (zwłaszcza palona).

W przypadku niedoboru niacyna może być podawana domięśniowo lub doustnie.

Historia

Niacyna została po raz pierwszy opisana w 1873 roku przez Hugo Weidela. Jej biologiczne znaczenie odkrył Konrad Elvehjem, nazywając ją „czynnikiem zapobiegającym pelagrze”. Niacyna, jako trzecia odkryta witamina z grupy B, jest również znana jako witamina PP, co oznacza „czynnik zapobiegający pelagrze”.