Willard Van Orman Quine
Willard Van Orman Quine (1908-2000) był amerykańskim filozofem analitycznym i logikiem, profesorem na Uniwersytecie Harvarda. Uznawany za jednego z najważniejszych filozofów XX wieku, zdobył prestiżowe nagrody, takie jak Nagroda Rolfa Schocka (1993) i Nagroda Kioto (1996).
Poglądy filozoficzne
Empiryzm bez dogmatów
Quine był zwolennikiem empiryzmu, twierdząc, że naukowe teorie opierają się na ograniczonym doświadczeniu. Krytykował logiczny pozytywizm, w szczególności podział zdań na analityczne i syntetyczne, argumentując, że znaczenie zdań jest nierozerwalnie związane z teorią, w ramach której są używane. Uważał, że nasza wiedza o faktach wpływa na definicje, a zrozumienie przedmiotów w nauce jest w dużej mierze wynikiem zrozumienia teorii dotyczących tych przedmiotów.
Zobowiązania ontologiczne
Quine polemizował z pozytywizmem logicznym, twierdząc, że ontologia jest równie ważna jak nauki przyrodnicze. Jego zdaniem, każde pytanie ontologiczne powinno być traktowane jak hipoteza naukowa, a nasze sposoby mówienia zobowiązują nas do uznawania pewnych bytów. Quine zwracał uwagę, że użycie zmiennych kwantyfikacji jest kluczowe dla określenia naszych zobowiązań ontologicznych.
Epistemologia znaturalizowana
Quine uważał, że ontologia nie jest odrębną dyscypliną, a raczej powinna być badana w kontekście naukowym. Twierdził, że nie ma wiedzy poza wiedzą naukową i że filozofowie powinni stosować metody naukowe do analizy ontologii. Jego podejście można określić jako scjentyzm.
Dyskwotacyjna teoria prawdy
Quine krytykował korespondencyjną teorię prawdy, argumentując, że odniesienie zdań do rzeczywistości jest nieokreślone. Zamiast tego proponował, że prawda jest związana z denotacją, a przypisanie prawdziwości zdaniu sprowadza się do jego treści. Uważał, że prawda jest integralnie związana z praktykami naukowymi i dążeniem do odkrywania prawdy, a nie jej dekretowaniem.
Podsumowanie
Quine był kluczową postacią w filozofii XX wieku, łączącą empiryzm z naukowym podejściem do ontologii i epistemologii. Jego prace wciąż mają wpływ na współczesne myślenie filozoficzne.
