Wikingowie – Historia i Ekspansja
Wikingowie, najemni wojownicy ze Skandynawii, od VIII wieku podejmowali dalekie wyprawy handlowe, rabunkowe i osadnicze. Ich główne siedziby znajdowały się w basenie Morza Bałtyckiego oraz na Półwyspie Skandynawskim. Grupy takie jak Normanowie z Danii i Norwegii oraz mieszkańcy południowej Szwecji organizowały ekspedycje do Europy Zachodniej, natomiast Swionowie z północnej Skandynawii wyprawiali się na wschód, sięgając nawet Bułgarii i Bizancjum. Wikingowie dotarli również do Ameryki Północnej, osiągając Labrador.
Nazewnictwo i Etymologia
Słowo „wiking” może pochodzić od staronordyckiego „viking”, oznaczającego wyprawę zamorską. Wikingów znano także pod różnymi nazwami w innych kulturach, m.in. jako Ascomanni wśród Niemców oraz Rusami przez Słowian.
Chronologia Epoki Wikingów
- Ok. 800 – ok. 1050: Konwencjonalna data epoki wikingów.
- 793: Złupienie klasztoru na wyspie Lindisfarne.
- 1066: Śmierć króla Norwegii Harald III Hardraady w bitwie pod Stamford Bridge.
Ekspansja i Wojny
Pierwszy znany napad wikingów miał miejsce w 793 roku na wybrzeżu Anglii. W kolejnych latach wikingowie skolonizowali Wyspy Owcze, Islandię i Grenlandię. Ich floty osiągnęły nawet Morze Śródziemne, a niektóre grupy penetrowały szlaki handlowe aż do Konstantynopola.
Przyczyny Ekspansji
- Wzrost populacji w Skandynawii oraz deficyt ziemi uprawnej.
- Osłabienie sąsiednich państw, takich jak Anglia i Francja.
Taktyka i Technika Wojenna
Wikingowie wykorzystywali dużą mobilność swych drakkarów oraz formację muru tarcz. Ich armia składała się głównie z piechoty, a w bitwach morskich stosowali abordaż.
Handel
Wikingowie byli również utalentowanymi kupcami, wymieniając drewno, żelazo, futra i niewolników na srebro, pszenicę, wino i inne towary z różnych regionów Europy. Kluczowe ośrodki handlowe to Birka, Hedeby, Truso oraz Jorvik.
Obecność Wikingów w Polsce
Wikingowie mieli ograniczoną, głównie handlową obecność na ziemiach polskich, szczególnie w Pomorzu. Ich wpływy na kształtowanie polskiej państwowości są przedmiotem dyskusji wśród historyków.
Wikingowie w Kulturze Popularnej
Wikingowie są obecni w literaturze, kinie oraz teatrze. Przykłady to m.in. filmy „Wiking”, „Trzynasty wojownik”, oraz serial „Wikingowie”.
