Wiesław Kielar – Życiorys
Wiesław Kielar (12 sierpnia 1919 – 1 czerwca 1990) był polskim pisarzem i operatorem filmowym, który przeżył gehennę obozu Auschwitz-Birkenau, gdzie był jednym z pierwszych więźniów (numer 290). Aresztowany w Jarosławiu w maju 1940 roku, trafił do Auschwitz 14 czerwca tego samego roku. Przez niemal pięć lat pełnił różne funkcje w obozie, w tym pielęgniarza i bloku, oraz przygotował ucieczkę, z której ostatecznie zrezygnował.
Po wojnie Kielar wrócił do Polski, ukończył Państwową Wyższą Szkołę Filmową w Łodzi i osiedlił się we Wrocławiu. Jego debiutanckim dziełem było opowiadanie o Oświęcimiu, a największą sławę przyniosły mu wspomnienia w książce Anus Mundi (1966), w której bezkompromisowo opisuje obozowe realia. Kolejne jego prace to I nasze młode lata oraz Życie toczy się dalej, w których relacjonuje życie w Jarosławiu oraz trudności powojenne.
Kielar zmarł w 1990 roku i został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Tematyka dzieł
W swoich utworach Kielar podejmuje temat złożoności życia ludzkiego w ekstremalnych warunkach, co prowadzi do różnych postaw i zachowań. Termin Anus mundi użyty przez niemieckiego lekarza SS nawiązuje do brutalnej rzeczywistości obozu, co Kielar odzwierciedla w swoich wspomnieniach. Jego prace są nie tylko opisem osobistych przeżyć, ale również refleksją nad historią i moralnością.
Utwory literackie
- Anus mundi
- I nasze młode lata
- Życie toczy się dalej
Upamiętnienie
W 1992 roku jedną z ulic w Jarosławiu nazwano jego nazwiskiem, a od 2014 roku jest patronem ronda na wrocławskiej Różance.
Podsumowanie
Wiesław Kielar to postać znacząca w polskiej literaturze, która poprzez swoje doświadczenia z obozu oraz życie po wojnie, ukazał nie tylko okrucieństwo czasu, w którym żył, ale także siłę ludzkiego ducha.
