Wierzchosławice (województwo małopolskie)

„`html

Wierzchosławice

Wierzchosławice to wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, stanowiąca siedzibę gminy o tej samej nazwie. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1326 roku. W Wierzchosławicach urodził się Wincenty Witos, a w jego zagrodzie mieści się muzeum. Znajduje się tu również zabytkowy kościół parafialny oraz cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej.

Położenie

Wierzchosławice leżą w wschodniej części Podgórza Bocheńskiego, około 10 km na zachód od Tarnowa. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 975, a w jej południowej części znajduje się węzeł autostrady A4.

Historia

Nazwa wsi pochodzi od Wierzchosława, archidiakona radomskiego. W XV wieku miejscowość przeszła w ręce rodziny Tarnowskich. W XVIII wieku należała do Sanguszków. Po I rozbiorze Polski w 1772 roku Wierzchosławice znalazły się w Królestwie Galicji. W 1866 roku mieszkańcy zyskali autonomię, a w 1909 roku wójtem został Wincenty Witos, który zainicjował rozwój społeczny wsi.

W czasie I i II wojny światowej wieś ucierpiała, a po wojnie reforma rolna zmieniła strukturę własnościową. W 1945 roku zmarł Wincenty Witos, a jego pogrzeb stał się manifestacją patriotyczną.

Współczesność

Obecnie Wierzchosławice to podmiejska wieś z 3340 mieszkańcami (stan na 31 grudnia 2021). Działa tu gminny ośrodek kultury, biblioteka, ośrodek zdrowia oraz szkoły. W miejscowości znajduje się Muzeum Wincentego Witosa i stawy hodowlane karpia.

Zabytki

Dom Ludowy im. Wincentego Witosa – zbudowany w latach 1921-1924, obecnie centrum kultury.
Dom rodzinny Wincentego Witosa – chatka z 1814 roku, część Muzeum Witosa.
Cmentarz wojenny nr 215 – miejsce pochówku 132 żołnierzy z I wojny światowej.
Kaplica grobowa Witosów – miejsce spoczynku Wincentego Witosa i jego rodziny.

Kultura i tradycje

Dożynki – coroczne święto plonów, organizowane od 1980 roku.
Święto Karpia – impreza plenerowa z degustacją potraw z karpia, organizowana od 2002 roku.
Zaduszki Witosowe – uroczystości przy grobie Witosa, odbywające się od lat 60.

Transport i gospodarka

Wierzchosławice są dobrze skomunikowane dzięki autostradzie A4 i drogom wojewódzkim. W 2011 roku otwarto farmę fotowoltaiczną o mocy 1 MW na terenie gminy.