„`html
Wielki Pies (Canis Major)
Wielki Pies, znany również jako Canis Major (CMa), to gwiazdozbiór widoczny na zimowym niebie półkuli południowej. Zajmuje 43. miejsce pod względem rozmiaru i należy do rodziny gwiazdozbiorów Oriona. W Polsce jest widoczny zimą, a gołym okiem dostrzegalnych jest około 80 gwiazd.
Mity i legendy
Najjaśniejsza gwiazda, Syriusz (Alfa Canis Majoris), miała ogromne znaczenie dla starożytnych Egipcjan, którzy nazywali ją Sotis. Jej heliakalny wschód zapowiadał wezbranie wód Nilu, co było kluczowe dla rolnictwa w dolinie Nilu. Grecy utożsamiali Wielkiego Psa z psem myśliwskim Oriona. W legendach pojawia się również Laelaps, pies, który ścigał lisa, aż został umieszczony na niebie przez Zeusa.
Jak odnaleźć konstelację
Wielki Pies można łatwo odnaleźć dzięki Syriuszowi, najjaśniejszej gwieździe na nocnym niebie. Można także użyć trzech gwiazd w pasie Oriona, przedłużając ich linię, aby wskazać Syriusza.
Gwiazdy Wielkiego Psa
- Syriusz (α CMa): Najjaśniejsza gwiazda, typ A1 V, jasność −1,44, odległość 8,65 lat świetlnych.
- Mirzam (β CMa): Typ B1 II-III, jasność 1,98, odległość 500 lat świetlnych.
- Muliphein (γ CMa): Typ B8 II, jasność 4,11, odległość 400 lat świetlnych.
- Wezen (δ CMa): Typ F8 Ia, jasność 1,83, odległość 1790 lat świetlnych.
- Adara (ε CMa): Druga najjaśniejsza gwiazda, odległość 431 lat świetlnych.
- Furud (ζ CMa): Typ B2,5 V, jasność 3,02, odległość 335 lat świetlnych.
Interesujące obiekty
- Karzeł Wielkiego Psa: Galaktyka karłowata, najbliższy sąsiad Drogi Mlecznej.
- Gromada otwarta M41: Widoczna gołym okiem, oddalona o około 2300 lat świetlnych.
- NGC 2359 (Hełm Thora): Jasny bąbel gazu oświetlony przez gwiazdę Wolfa-Rayeta.
- NGC 2362: Atrakcyjna gromada otwarta widoczna w teleskopie.
- NGC 2354: Gromada bladych gwiazd o średnicy pół Księżyca.
Planety pozasłoneczne
W gwiazdozbiorze znajduje się gwiazda HD 47536, wokół której krążą dwie planety odkryte w latach 2003 i 2007. Planeta b ma masę 5 mas Jowisza i okrąża gwiazdę w 430 dni, natomiast planeta c ma masę 7 mas Jowisza i wykonuje pełny obieg w 2500 dni.
„`
