Wielki Głód na Ukrainie (Hołodomor)
Wielki Głód, znany jako Hołodomor, to sztucznie wywołana klęska głodu w latach 1932–1933, szczególnie dotykająca Ukrainę. Głównymi przyczynami były przymusowa kolektywizacja rolnictwa oraz nadmierne ściąganie dostaw produktów rolnych, co prowadziło do masowych zgonów. Szacuje się, że liczba ofiar na Ukrainie wynosiła od 3 do 10 milionów.
Przyczyny i przebieg
Klęska głodu była wynikiem polityki ZSRR, która wprowadzała kolektywizację rolnictwa. Władze oskarżały chłopów o sabotaż, co powodowało chaos i opór na wsi. Wprowadzono kontyngenty dostaw, a za ich niewykonanie groziły surowe kary, w tym przymusowe wywózki zboża przeznaczonego na zasiewy. W miastach powstawały sklepy torgsiny, gdzie żywność można było kupić za kosztowności, co zwiększało nierówności społeczne.
Straty demograficzne
W wyniku głodu zmarło około 10 milionów ludzi, w tym 3,9 miliona na Ukrainie. Straty demograficzne były przedmiotem badań, a wyniki konferencji naukowych wskazują na różne oszacowania liczby ofiar.
Relacje i reakcje międzynarodowe
Władze sowieckie negowały istnienie głodu, a wiele informacji na ten temat było utajnianych. Zachodni dziennikarze, tacy jak Gareth Jones, dokumentowali rzeczywistość, sprzeciwiając się dezinformacji. Mimo prób ukrycia faktów, głód stał się znany na świecie dzięki publikacjom w prasie.
Upamiętnianie Hołodomoru
Po uzyskaniu niepodległości przez Ukrainę w 1991 roku, rozpoczęto działania mające na celu upamiętnienie ofiar głodu. W 2006 roku uznano Hołodomor za ludobójstwo, a Dzień Pamięci Ofiar obchodzony jest corocznie w czwartą sobotę listopada.
Stanowisko Polski i Rosji
Polski Senat uznał Hołodomor za akt ludobójstwa. W przeciwieństwie do tego, Rosja sprzeciwia się tej kwalifikacji, argumentując, że nie należy go uznawać za ludobójstwo ani wykorzystywać politycznie.
Hołodomor w kulturze
Tragedia Hołodomoru znalazła swoje odzwierciedlenie w literaturze i filmie, z dziełami poświęconymi temu tematowi, takimi jak powieści i filmy dokumentalne.
Hołodomor pozostaje kluczowym wydarzeniem w historii Ukrainy i jest przedmiotem badań oraz refleksji w kontekście pamięci o ofiarach i zbrodniach ludobójstwa.
