Wiązanie koordynacyjne
Wiązanie koordynacyjne, znane również jako donorowo-akceptorowe, to forma wiązania chemicznego, w którym para elektronowa jest uwspólniana między dwoma atomami, przy czym oba elektrony formalnie pochodzą od jednego z nich. Jest to podtyp wiązania kowalencyjnego, różniący się głównie źródłem współdzielonych elektronów.
Wiązania koordynacyjne mają podobne właściwości energetyczne do tradycyjnych wiązań kowalencyjnych, w których elektrony są dzielone między oba atomy. Typowym przykładem jest sytuacja, w której zasada Lewisa dostarcza parę elektronową do kwasu Lewisa.
Identyfikacja wiązań koordynacyjnych
W związkach kompleksowych i metaloorganicznych często trudno jest określić, które wiązania są koordynacyjne, a które nie. Przykładem może być kation amonowy, w którym formalnie występują cztery identyczne wiązania. Mimo to, w wielu związkach chemicznych możliwe jest zidentyfikowanie wiązań koordynacyjnych, które charakteryzują się specyficznymi właściwościami.
Atom donora i akceptora
W wiązaniach koordynacyjnych wyróżnia się dwa rodzaje atomów:
- Donor – atom dostarczający parę elektronową, zazwyczaj bardziej elektroujemny.
- Akceptor – atom przyjmujący parę elektronową, zazwyczaj bardziej elektrododatni.
W niektórych przypadkach oba atomy mogą pełnić rolę zarówno donora, jak i akceptora, co skutkuje podwójnym charakterem wiązania, na przykład w interakcjach metal-fosfor czy metal-alken.
Oznaczanie wiązań koordynacyjnych
Wzory strukturalne wiązań koordynacyjnych mogą być oznaczane za pomocą strzałek skierowanych w stronę akceptora elektronów lub jako zwykłe kreski z oznaczeniem ładunków formalnych. W chemii koordynacyjnej wiązania te zaznacza się podobnie jak inne wiązania chemiczne, przy użyciu kresek, które mogą wskazywać na ich charakter wielokrotny.
