Whirlwind I – komputer lampowy zbudowany w Laboratorium Serwomechanizmów MIT w latach 1944–1952 na zamówienie marynarki wojennej USA. Był to pierwszy elektroniczny komputer cyfrowy, który komunikował się z użytkownikiem w czasie rzeczywistym. Jego rozwój bezpośrednio przyczynił się do projektu komputera Whirlwind II, na którym był bazowany system obrony powietrznej SAGE. Miał on również wpływ na komputery biznesowe i minikomputery z lat 60. XX w..
W 1945 roku, Perry Crawford, jeden z członków zespołu, zaproponował, że komputer cyfrowy mógłby być rozwiązaniem. Taki komputer pozwoliłby na zwiększanie dokładności obliczeń przez zmianę wykorzystywanego kodu w programie komputerowym zamiast przez rozbudowywanie maszyny o nowe elementy jak to miało miejsce w przypadku komputera analogowego. O ile taka maszyna byłaby wystarczająco szybka, nie ograniczała ona złożoności symulacji.
Dotychczas tworzone komputery były przeznaczone do wykonywania jednego zadania i działały w trybie wsadowym. Zbiory danych wejściowych były przygotowywane wcześniej i przekazywane do komputera, który obliczał odpowiedzi, a następnie drukował je. Taki sposób działania nie spełniał wymogów stawianych systemowi Whirlwind, który miał na bieżąco reagować na zmieniające się akcje użytkownika. Głównym zagadnieniem do rozważenia była szybkość komputera, gdy w dotychczas istniejących systemach dłuższe oczekiwanie na wyniki było akceptowalne, tutaj zbyt wolne obliczenia mogły znacząco ograniczać złożoność symulacji jakie komputer mógłby przeprowadzać.
Budowa komputera rozpoczęła się pod koniec 1947 lub w 1948 roku. Marynarka wojenna USA straciła zainteresowanie projektem, ale Air Force (Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych) były zainteresowane wykorzystaniem komputera w systemie SAGE, a Whirlwind był jedynym komputerem odpowiednim do tego zadania. Przejęli projekt pod nazwą Project Claude.
Opis techniczny
W 1947 roku Jay Forester i jego współpracownik Robert Everett ukończyli projekt szybkiego komputera, który trzymał instrukcje programu w pamięci. Większość komputerów tamtego okresu było komputerami szeregowymi, używającymi arytmometr jednobitowy, przetwarzającymi długie słowa (najczęściej 48- lub 60-bitowe) po jednym bicie na takt zegara. Taka metoda była zbyt wolna dla ich projektu, więc Whirlwind I zawierał 16 takich arytmometrów, które wykonywały obliczenia na całych 16-bitowych słowach równolegle.
Pamięcią zastosowaną na początku (w 1951) w maszynie były rury elektrostatyczne (zgłosił na nią patenty w latach 1950 i 1951). Została ona pierwszy raz wykorzystana właśnie w komputerze Whirlwind I w 1953 roku co znacznie wpłynęło na jego wydajność (czas dostępu do pamięci spadł z 25 do 9 mikrosekund).
Sieci obrony powietrznej
Po podłączeniu do eksperymentalnego krótkofalowego radaru wczesnego ostrzegania na Hanscom Field przy użyciu sprzętu Jacka Haringtona i komercyjnych linii telefonicznych, samoloty były śledzone przez Whirlwind I. Następnie powstał komputerowy system obrony powietrznej Cape Cod System, w którym Whirlwind I przetwarzał dane z długodystansowego radaru AN/FPS-3 i w czasie rzeczywistym śledził samoloty, wspomagał operatorów w przygotowywaniu poleceń i wspierał pilotów myśliwców przechwytujących. Projekt większego i szybszego komputera Whirlwind II (nigdy nie zbudowanego) był bazą dla komputera AN/FSQ-7 używanego później w SAGE. Był on odpowiedzialny za poprawne uruchamianie wielu programów po kolei bez ingerencji człowieka.
Wpływ na minikomputery
Projekt komputera Whirlwind I został wykorzystany przez Kena Olsena do stworzenia jego wersji z tranzystorami zamiast lamp elektronowych, znanej jako TX-0. TX-0 osiągnął sukces i planowano rozbudować do większej wersji TX-1, która okazała się zbyt ambitna i musiała być przeprojektowana ma mniejszą wersję TX-2. Ta wersja również okazała się problematyczna i Olsen porzucił ten projekt aby otworzyć Digital Equipment Corporation (DEC). Ich PDP-1 był właściwie połączeniem pomysłów TX-0 i TX-2 w mniejszej obudowie. W 1973 Ken Olsen i Robert Everett uratowali maszynę przed kolejną próbą zezłomowania i stał się on pierwszym eksponatem Digital Computer Museum w Malboro, Massachusetts otwartego w 1979.
Przypisy
Linki zewnętrzne
* [http://www.bitsavers.org/pdf/mit/whirlwind Zbiór plików z dokumentacją komputera Whirlwind]
* [https://www.youtube.com/watch?v=JZLpbhsE72I Wykład Jaya Forestera na temat komputera Whirlwind]
Kategoria:Historia informatyki
Kategoria:Massachusetts Institute of Technology
