Węzeł wartowniczy
Węzeł wartowniczy (ang. sentinel lymph node, SLN) to pierwszy węzeł chłonny, do którego dociera chłonka z ogniska nowotworowego. W przypadku nowotworów złośliwych, przerzuty najczęściej występują najpierw w tym węźle. Ocena stanu SLN jest kluczowa dla planowania terapii u pacjentów z nowotworami, takimi jak czerniak, rak piersi, guzy narządów rodnych u kobiet oraz rak prącia u mężczyzn.
Brak przerzutów w węźle wartowniczym jest pozytywnym prognostykiem, co zmniejsza ryzyko wystąpienia przerzutów w innych węzłach chłonnych. W wielu przypadkach pozwala to na zrezygnowanie z limfadenektomii regionalnej, czyli usunięcia wszystkich węzłów chłonnych w danym obszarze. Należy jednak pamiętać, że negatywny wynik w SLN nie wyklucza całkowicie możliwości wystąpienia przerzutów odległych.
Biopsja węzła wartowniczego
Biopsja węzła wartowniczego jest kluczowym krokiem w diagnostyce i terapii nowotworów. Aby zlokalizować SLN, stosuje się różne metody, w tym:
- Limfoscyntygrafia: W dniu przed zabiegiem podaje się izotop promieniotwórczy (najczęściej 99mTc) w okolicy guza. W trakcie operacji wykonuje się zdjęcia gammakamerą, identyfikując węzły z największą aktywnością.
- Barwnik: Alternatywnie, można podać barwnik (błękit metylenowy) w okolice guza i obserwować wybarwienie dróg oraz węzłów chłonnych.
Obie metody mogą być łączone, co zwiększa dokładność lokalizacji węzła wartowniczego. Po zidentyfikowaniu SLN wykonuje się biopsję, a próbki są przesyłane do oceny patomorfologicznej. Dodatkowo, sondy scyntylacyjne mogą być użyte w celu oceny aktywności tkanek w trakcie zabiegu.
